چکیده:
سنّت و بدعت دو واژه عربی هستند که شناخت هر یک به شناخت دیگری بستگی دارد. هدف از انجام این تحقیق توصیفی و تحلیلی، شناسایی مرزهای سنّت و بدعت و مسائل مربوط به هر کدام میباشد. نگارنده این پایاننامه به دنبال رسیدن به جواب سؤالاتی همچون سنّت و بدعت چیست؟ مهمترین علل دور شدن از سنّتها و گسترش بدعتها در گذشته و حال در جامعه اسلامی چه میباشد؟ معیار نهجالبلاغه در مورد بدعت چیست؟ مصادیق بدعتهای آشکار در اسلام کدامند؟ آیا هر کار تازهای بدعت محسوب میشود؟ و ... میباشد. مباحث مطرح شده در این پایاننامه در پنج فصل سازمان یافته است. در فصل اول پس از مقدمه، به ترتیب مطالبی پیرامون تعریف و بیان مسئله، هدف از اجرا و سابقه تحقیق، سؤالات پژوهشی و روش تحقیق نگاشتیم در فصل دوم مفاهیم سنّت و بدعت از جهت معنای لغوی را بررسی میکنیم و آنگاه بهتفصیل راجع به معنای اصطلاحی هر دو مفهوم بحث کرده و نظر علمای شیعه و سنّی را در مورد هر کدام بیان میکنیم. در فصل سوم ابتدا انواع دیدگاههای علمای اسلام راجع به مفهوم و حدود بدعت حرام توضیح داده و آنگاه بدعت از منظر قرآن و روایات را با ذکر نمونههایی از بدعتهای پیش از اسلام مورد بررسی قرار میدهیم. در فصل چهارم ضمن بیان خطبهها، نامهها و کلمات قصاری از نهجالبلاغه که راجع به سنّت و یا بدعت است، شروح مختلفی را که علمای شیعه و سنی بر آنها نگاشتهاند را نیز آوردهایم. در فصل پنجم نیز به بررسی علل و منشأ پیدایش و گسترش بدعتها پرداخته و سپس برخی از مصادیق بدعت پس از رحلت نبی مکرّم اسلام (ص) را بیان کرده و در نهایت خلاصه و جمعبندی از تمام مطالب پایاننامه ارائه میدهیم.