چکیده:

 هدف اصلی این پژوهش تحلیل آثار تربیتی دعا و زیارت از دیدگاه معصومین (ع) می‌باشد. در راستای هدف پژوهش و به علت گستردگی مقوله تربیت با انتخاب سه حوزه شناختی، عاطفی و رفتاری به دو سؤال آثار تربیتی دعا از دیدگاه معصومین (ع) چیست؟ و آثار تربیتی زیارت از دیدگاه ائمه چه می‌باشد؟ پرداخته ‌شده است. روش مورد استفاده در این پژوهش تحلیلی –اسنادی است که با تحلیل و بررسی اسناد، یافته¬هایی را از متون مرتبط با موضوع استخراج و مورد استفاده قرار گرفته است. از مهم‌ترین یافته¬های پژوهش در سؤال اول می¬توان به آموزه‌های تربیتی دعا در حوزه شناختی از قبیل ایمان و مسئله توحید و خداشناسی، شناخت جایگاه ولایت الهی و ولایت امام زمان (عج)، مسئله معاد و قبر، شناخت مسئله نبوت و شناساندن رسول الله (ص) و مسئله امامت و اهل‌بیت و شناساندن امام زمان (عج)، شناخت مسئله عدل الهی و بسط عدل در جهان، شناخت احکام و شناخت حقوق، شناخت نعمت‌ها و یادآوری نعمت‌های الهی و تفکر در آن، شناخت انسان و ابعاد وجودی او. در حوزه عاطفی از قبیل داشتن ارتباط معنوی با محبوب و توبه و بازگشت به سمت خدا، خیرخواهی نسبت به خود و دیگران، عزت نفس و عزت بخشی، رشد و تعالی فردی و اجتماعی اشاره کرد. درمورد سؤال دوم آثار تربیتی زیارت از دیدگاه این بزرگواران عبارتند از: تربیت درونی و سلامت روان افراد و پرورش شخصیتی آرام، برقرار داشتن عهد و پیمان، جهاد و ایثار در راه خدا با گذشتن از جان و صبر کردن بر ناملایمات، تربیت انجام فرایض دینی، از قبیل نماز، زکات، امربه‌معروف ونهی ازمنکر، پناه بردن به امام و درخواست شفاعت از آنان، دوری از برخی ضد ارزش‌ها، اعتقاد به رجعت، آثار تربیتی عمل زیارت قبور ائمه و شهدا. در مجموع می¬توان گفت یکی از راه‌هایی که امامان معصوم (ع) برای تربیت مردم به آن مبادرت نموده‌اند، استفاده از دعاها و زیارت‌نامه‌ها بوده است. دعا و مناجاتی که از سوی انبیاء و امامان و معصومان (ع) وارد شده تنها جنبه مناجات و تضرع ندارند، بلکه در متن دعا آموزه‌هایی وجود دارد که تربیت در حوزه‌های شناختی، گرایشی و رفتاری را جهت می‌دهند.

 کلیدواژه‌ها: قرآن، امامان معصوم (ع)، دعا، داعی، زائر، صحیفه‌ی سجادیه، زیارت.

نوشتن دیدگاه