چکیده:
مسئله تفسیرپذیری کتاب و سنت بنیان برخی از مهم‌ترین بحث‌های جاری در محیط علوم اسلامی می‌باشد زیرا تفسیرپذیری مبنای مهم علوم انسانی است و تفسیرپذیری کتاب و سنت تلاشی درراه گشودن افقی اسلامی هرمنوتیکی به حیطه علوم اسلامی می‌باشد. طبیعی است که کتاب الله و به‌تبع آن سنت مانند تمامی متون و کتاب‌های دیگر بشری هنگام مراجعه و استفاده صامت و نیازمند تفسیر می‌باشد. در نتیجه تفاسیر متعددی هم پدید می‌آید. اکنون برای این فهم‌ها و تفاسیر متعدد نیازمند ارائه ملاک‌هایی هستیم تا تفاسیر صحیح از تفاسیر نادرست مشخص گردد. در غیر این صورت اصل تفسیرپذیری در مواجهه با این تفاسیر گوناگون به تکثر بی‌ضابطه و در نتیجه به نیهیلیسم هرمنوتیکی منجر خواهد شد. در این تحقیق تلاش به راین است که این ملاک‌های لازم از دیدگاه امیرمومنان (ع) و برگرفته از نهج‌البلاغه ارائه شود. امیرمومنان (ع) به این علت انتخاب گردیدند زیرا اولین مفسر کتاب پس از پیامبر اکرم که شارع اسلام هستند می‌باشند. از جمله بهترین نتایج این تحقیق اثبات معناداری کتاب و سنت جدای از مخاطبان می‌باشد علاوه بر آن امکان دستیابی به این معانی برای عموم مخاطبان وجود دارد با توجه به اینکه ابهامات موجود در کتاب و سنت بااراده قبلی بوده است و تعدد تفاسیر ممکن لکن این تفاسیر با ملاک‌های سه‌گانه روشی محتوایی و شخص به‌صورت طیفی تشکیل از صحت برخوردار هستند و در پایان کتاب معیار ارزیابی سنت نیز مفسر کتاب می‌باشد. یکی از نتایج فرعی این تحقیق پاسخ مناسبی به بحث قرائات مختلف از دین به‌عنوان معیار سنجش صحت و سقم این قرائات می‌باشد.
کلیدواژه‌ها: تفسیر، هرمنوتیک، کتاب، سنت، ابهام.
فصول پایان‌نامه:
این تحقیق در چهار فصل نگارش شده است:
فصل اول: «متکلم و معنای متن»
* اثبات قصد تکلم
* امکان تحصیل معنای مقصود
* انگیزه ابهام در کتاب و سنت
فصل دوم: «تفاسیر گوناگون»
* امکان وجود تفاسیر گوناگون
* ملاک‌های رجحان میان تفاسیر
فصل سوم: «ربط تفسیری کتاب الله»
* نمونه‌هایی از تفسیر کتاب الله توسط عترت
* معیار بودن کتاب الله در ارزیابی سنت
فصل چهارم: «نتیجه‌گیری».
