چکیده:
در فرهنگ اسلامی، دعا و راز و نیاز با خداوند از اهم واجبات و مورد تأکید فراوان میباشد. پژوهش حاضر که از نوع «بنیادی» و «نظری» است با روش کتابخانهای و از طریق فیشبرداری از متون دینی با تجزیه و تحلیل محتوایی، بر آن بوده که به سؤال اصلی خود؛ «نقش دعا در تربیت انسان از دیدگاه قرآن و کلام معصومین علیهمالسلام چیست؟» پاسخ دهد. پژوهشگر ابتدا به مفهوم دعا میپردازد و آن را «خواندنِ همراه با خواست و طلب» میداند. سپس ضرورت دعا را مورد مداقه قرار میدهد و در گام سوم، مراتب دعا را بیان میدارد که به چهار مرتبه رفع حوائج مادی، دفع مشکلات و بلاهای دنیوی، دفع عذابهای اخروی و اجابت نیاز فطری انسان به محبوب تقسیم میشود. در مرحله بعد نقش دعا در تربیت انسان از چهار جنبه مورد بررسی قرار گرفته و نتایج زیر حاصل شده است: از جنبه اخلاقی؛ دعاکننده باید توجه خود را از غیر خدا قطع نموده، خلوص نیت را لحاظ کند و همچنین از رذائل اخلاقی مبری و به صفات پسندیده الهی آراسته گردد. از بعد اجتماعی؛ دعاکننده برای تسریع در اجابت دعا باید اولاً) دعای بر دیگران را بر حاجت خود مقدم دارد. ثانیاً) به دعای جمعی و گروهی همت گمارد. از جنبه عاطفی؛ دعاکننده باید ابراز احساسات خود را به خداوند در ابتدای دعا با مدح و ثنای الهی نشان داده سپس ابراز عشق و محبت خود را به پیامبر (ص) و اهل بیت او (ع) با صلوات بر ایشان اثبات نماید و همچنین از استغفار نسبت به معاصی خود غفلت نورزد؛ و از جنبه جسمانی؛ انسان دیندار برای پیشگیری و درمان بیماریها علاوه بر دارو و درمان باید به «دعا درمانی» توجهی جدی نماید و بهترین کلید حل امراض جسمانی و روانی و رفع اضطرابهای زندگی را در راز و نیاز با پروردگار بداند.
کلیدواژهها: قرآن، معصومین، دعا، تربیت.
فصول پایاننامه:
این تحقیق دارای پنج فصل میباشد:
فصل اول: «کلیات»
فصل دوم: «مبانی نظری و پیشینهی تحقیق»
* مبانی نظری
* پیشینه تحقیق
فصل سوم: «روششناسی»
فصل چهارم: «یافتههای تحقیق»
* بخش اول: بررسی سؤال اول تحقیق:
مفهوم دعا از دیدگاه قرآن و کلام معصومین (ع) چیست؟
* بخش دوم: بررسی سؤال دوم تحقیق:
ضرورت دعا از دیدگاه قرآن و کلام معصومین (ع) چیست؟
* بخش سوم: بررسی سؤال سوم تحقیق:
مراتب دعا از دیدگاه قرآن و کلام معصومین (ع) چیست؟
* بخش چهارم: بررسی سؤال چهارم تحقیق:
نقش دعا در تربیت اخلاقی از دیدگاه قرآن و کلام معصومین (ع) چیست؟
* بخش پنجم: بررسی سؤال پنجم تحقیق
نقش دعا در تربیت اجتماعی از دیدگاه قرآن و کلام معصومین (ع) چیست؟
* بخش ششم: بررسی سؤال ششم تحقیق:
نقش دعا در تربیت عاطفی از دیدگاه قرآن و کلام معصومین (ع) چیست؟
* بخش هشتم: بررسی سؤال هفتم تحقیق:
نقش دعا در تربیت جسمانی از دیدگاه قرآن و کلام معصومین (ع) چیست؟
فصل پنجم: «خلاصه و نتیجهگیری»