چکیده:

 رساله‌ی پیش رو به طرح مسئله دعا از زاویه اخلاقی در فرهنگ شیعه پرداخته است. وابستگی دائمی انسان با دعا و فقر ذاتی انسان، ضرورت نگاه به این مقوله را افزایش داده است. از سویی دعا یک ارتباط فی ما بینی است و از سویی دیگر این ارتباط دارای اصول و ضوابط اخلاقی است که هنگام دعا کردن باید لحاظ گردد. کاربرد این رساله این است که نظام خاصی برای دعا تدوین کند. هدف از اجرای رساله که با تحقیقات کتابخانه‌ای بوده این است که آداب، شیوه و الزامات نیایش و رابطه دعا با عملکرد عادی روزمره و هم‌چنین رابطه آن با وظائف دیگر را موردبررسی قرار دهد. در گذار از مباحث مربوطه به این نتیجه رسیده‌ایم که دعا، همان عبودیت و ارتباط عبد با معبود است لذا اصول اخلاقی این رابطه، آداب و شرایط، بایدها و نبایدهای آن موردبررسی قرارگرفته است. دعا درخواست برای فیض بیشتر است و منافاتی با اسباب عادی ندارد چون خداوند تأثیر دعا را با کسب و عمل صحیح تأیید کرده زیرا که دعا بخشی از لوازم نیل به مقصد است نه تمام‌کار؛ دعا با قضا و قدر هم منافی نیست به این دلیل که دعا، خود ازقضا و قدر است و تغییراتی که در سرنوشت ما صورت می‌‌پذیرد، مربوط به «لوح محو و اثبات» است و نه «لوح محفوظ». دعا پیامدهای اخلاقی به همراه دارد، روح تکبر را از بین برده و روح توحید را در انسان زنده می‌کند. از سویی اجابت دعا منوط به شناخت معبود و رعایت آداب، شرایط و قواعد خاصی است چراکه غیرازاین باشد، دعا، دعای واقعی نخواهد بود. نتیجه چنین دعایی نیز اجابت خواهد بود زیرا طرف دعا، مالک مطلق و غنی مطلقی است که بخل در ساحت او جایی ندارد و دوام فیضش مقتضی اجابت است.

نوشتن دیدگاه