چکیده:
کوفه از جمله شهرهایی است که در تحولات سیاسی و اجتماعی دوره خلفای راشدین و خصوصا دوران حکومت امام علی (ع) تأثیرات آشکاری داشته است. تاثیرِ ترکیبِ طبقاتی، جمعیتی در این شهر و بافت سیاسی، اجتماعی آن، در تحولات گوناگون سیاسی و اجتماعی دوران حکومت آن حضرت شایسته بررسی و تحقیق است. بر این اساس، تحولات سیاسی و اجتماعی دوران حکومت آن حضرت در کوفه دستمایه اجرای این مطالعه قرار گرفته است. برای حصول به اهداف پژوهش، برای این منظور با استفاده از منابع و ماخذ، بافت سیاسی و اجتماعیِ شهر کوفه و تحولات آن در حکومت حضرت علی (ع) مورد بررسی قرارگرفته است. مطالعه دقیق و جمعآوری فیش های دستهبندی شده موضوعی در زوایای پیدای تاریخ، عوامل تاثیر گذار و واکاوی آنها از جنبههای تاریخی– جامعهشناختی، به کشف رابطه بین تحولات سیاسی و اجتماعی در کوفه در زمان حکومت علی (ع) منجر گردید که از این طریق شیوه ای نوین در تبیین و استدلال داده های تاریخی به دست میدهد. این رساله به روش توصیفی تحلیلی با تکیه بر تحقیق کتابخانهای و استفاده از منابع صورت گرفته است، تطبیق و تحلیل منابع اصلی، جمعآوری اطلاعات و سازماندهی آنها و تجزیه و تحلیل و سرانجام استنتاج آنها، روش تحقیق در این رساله بوده است. یافتهها نشان میدهد که دوران حکومت حضرت علی (ع) با توجه به جو حاکم در کوفه، وجود جبههبندی سیاسی مختلف در مقابل آن حضرت و مخالفتهای بیش از حد معاویه و طلحه و زبیر به بهانه خونخواهی عثمان دستخوش تحولات عظیمی در ساختار اجتماعی و سیاسی و ... گردیده است.
کلیدواژهها:کوفه، تحولات سیاسی، اجتماعی، خلفای راشدین، حضرت علی (ع).
فصول پایاننامه:
این تحقیق در پنج فصل ارائه شده است:
فصل اول: «کلیات»
* بیان مسئله
* اهداف تحقیق
* پیشینه تحقیق
* روش تحقیق
فصل دوم: «جغرافیای عراق»
* بخش اول: جغرافیای کوفه
* بخش دوم: زمینهها و چگونگی تاسیس کوفه
* بخش سوم: قشرهای تشکیل دهنده کوفه
فصل سوم: «فضای سیاسی اجتماعی کوفه در دوره خلفای راشدین»
* بخش اول: کوفه در زمان خلافت ابوبکر
* بخش دوم: نحوه گرفتن بیعت از علی (ع)
فصل چهارم: «اوضاع و شرایط حاکم بر جامه اسلامی در آغاز خلافت علی (ع)»
* بخش اول: مشكلات و موانع حكومت و وقوع فتنه در زمان امیر مومنان
* بخش دوم: جبههبندی های سیاسی (مخالفان و موافقان بیعت) در دوران امام علی (ع)
* بخش سوم: جنگ صفین
فصل پنجم: «کوفه پایتخت جدید خلافت»
* بخش اول: دلایل انتخاب کوفه به عنوان مرکز خلافت
* بخش دوم: اقدامات حضرت علی (ع) در اجرای عدالت سیاسی _ اجتماعی
* بخش سوم: اقدامات سیاسی حضرت در کوفه
نتایج.