چکیده:

 پس از چند دهه حاکمیت خلفای متعصب اموی،‌عباسیان با کمک ایرانیان خلافت را در دست گرفتند. از این زمان تا روی کار آمدن متوکل،‌نفوذ ایرانیان در دستگاه خلفای عباسی روزبه‌روز افزایش یافت. این امر در دوره خلافت مأمون به اوج خود رسیده زیرا وی با کمک نیروهای ایرانی به سرکردگی طاهر توانست بر برادرش امین غلبه کند و خلافت را به دست گیرد. لذا با توجه به نقش‌آفرینی ایرانیان و همچنین به جهت اهمیت ایران علی‌الخصوص خراسان در دوره خلافت مأمون، بررسی تحولات سیاسی - اجتماعی و علمی - فرهنگی ایران در دوره خلافت مأمون به‌عنوان موضوع پایان‌نامه انتخاب شده است. روش تحقیق در این پایان‌نامه تاریخی است و شیوه جمع‌آوری اطلاعات آن کتابخانه‌ای است. در این تحقیق از منابع دست‌اول و تحقیقات جدید سود برده شد. شیوه نگارش در این تحقیق توصیفی- تحلیلی است که در پایان هر بخش تحلیل‌های نگارنده آورده شده است. آنچه در این پایان‌نامه می‌توان از آن به‌عنوان یافته نام برد این است که در نتیجه سیاست‌های مأمون نسبت به ایران پس از انتقال مرکز خلافت به بغداد، اولین حکومت نیمه‌مستقل ایرانی به نام طاهریان در ایران تشکیل گردید،‌خطر خوارج افزایش یافت و زمینه قیام بابک فراهم شد که به پایه‌های خلافت ضربه می‌زد. سرانجام اینکه ایرانیان در اعتلای فعالیت‌های علمی و رونق بیت‌الحکمه نقش بسزایی در زمان مأمون ایفا کردند.

کلیدواژه‌ها: ایران، مأمون، خراسان، طاهریان.

 فصول پایان‌نامه:

این تحقیق در سه بخش نگارش شده است:
بخش اول: «انتقال مرکز خلافت اسلامی به مرو (198_ 203 ه. ق)»
* فصل اول: اختلافات امین و مأمون (193 _ 198 ه.ق)
* فصل دوم: وزرای ایرانی در دوره مأمون
* فصل سوم: ولایت‌عهدی امام رضا (ع)
بخش دوم: «اوضاع سیاسی اجتماعی و وضعیت اداری ایران در دوره‌ی خلافت مأمون»
* فصل اول: تحولات سیاسی _ اجتماعی ایران در عصر مأمون
* فصل دوم: وضعیت اداری ایران در عصر مأمون
بخش سوم: «تحولات علمی و فرهنگی ایران در دوره مأمون»
* الف) تحولات علمی و فرهنگی پیش از مأمون
* ب) نهضت ترجمه در دوران مأمون
* ج) معرفی دانشمندان و علمای ایرانی در دوره‌ی مأمون
نتیجه‌گیری.

نوشتن دیدگاه