چکیده:
یکی از اصول مذهب تشیع امامت است و زیربنای مسأله ی امامت علم و عصمت است. از آنجا که موضوع عصمت، مبتنی بر علم و آگاهی است، بسیاری از عالمان بر موضوع علم پیامبر و امام (ع) پرداخته‌اند. در این رساله به مقام و منزلت امام و نسبت آن با پیامبر (ص) و گستره و فعلیت علم امام و روش کسب آن، با توجه به آیات قرآن کریم و روایات از دیدگاه علامه مجلسی و علامه طباطبایی پرداخته شده است. امامت مقامی است که باید از طرف خدای تعالی معین شود و امام باید مؤید از طرف پروردگار باشد. امامت مقامی بس ارجمند است که تنها برخی از پیامبران به آن دست یافتند؛ بنابراین امامان ما مقامی رفیع‌تر از بسیاری از پیامبران داشته‌اند. گستره علم امام، دانش کامل پیرامون آنچه برای هدایت انسان‌ها مورد نیاز است، می‌باشد؛ و در این باره بخشی از علم ایشان فعلی و بخشی از آن محصول منابعی است که در اختیار ایشان می‌باشد و یا از طریق الهام به ایشان می‌رسد. علامه مجلسی و علامه طباطبایی معتقدند علم غیب ذاتی مختص حضرت حق است و امام با تعلیم الهی عالم به علم غیب می‌شود آن‌ها همچنین قائل به علمی گسترده برای امام هستند و تنها موارد اندکی را از این علم مستثنا می‌نمایند. علامه طباطبایی علم امام را بالفعل می‌داند و در خصوص نحوه بهره‌گیری علم غیب در زندگی عادی امام، معتقد است امام نمی‌تواند از این علم نفعی ببرد زیرا این علم تخلف ناپذیر است. ولی علامه مجلسی می‌گوید امام نباید طبق علم غیب خویش عمل کند و البته عمل نمی‌کند تا مشیت الهی محقق شود. وی تنها قضاوت را از این امر استثناء می‌کند.
