چکیده:
این نوشتار با توجه به تاریخ زندگانی و آیات نازل شده در شأن پیامبر اکرم و دوران نبوت ایشان، به تبیین ابعاد سیره اجتماعی آن حضرت میپردازد و احیای ارزشهای اجتماعی در جامعه آن روز توسط ایشان را به تصویر کشیده و برخوردهای آن حضرت را بهعنوان اسوه همه مسلمانان گزارش میدهد. نویسنده در چهار بخش به تحلیل سیره اجتماعی پیامبر اسلام (ص) در قرآن کریم، طبق گزارش تاریخی تواریخ معتبر اسلامی میپردازد. در بخش اول ابتدا به بررسی کلیات و مفاهیم تحقیق و معنای واژههایی همچون: سیره، سنت، جامعه، تفاوت نبی و رسول و حجیت سیره نبوی و سپس اقسام زندگی، اعم از فردی، اجتماعی، دنیوی، اخروی و ضرورت تمسک به اسوه الهی و قرآنی پیامبر اسلام (ص) و مراحل زندگی آن حضرت پرداخته است. بخش دوم به مروری بر زندگانی پیامبر اسلام از زمان ولادت زمان بعثت اختصاص یافته و اوضاع اجتماعی جزیره العرب هنگام میلاد رسول خدا، دوران کودکی و نوجوانی پیامبر اسلام و عقاید و خانواده آن حضرت تا قبل از بعثت معرفی و گزارش میشود. بخش سوم به ابعادی از زندگانی اجتماعی پیامبر اکرم از بعثت تا هجرت میپردازد و بعثت رسول خدا (ص)، شیوههای تبلیغ اعم از تبلیغ مخفی و آشکار آن حضرت، نوع رفتار پیامبر اکرم (ص) با مردم، محاصره حضرتش در شعب ابیطالب، برخوردهای اخلاقی ایشان با مردم و جلوههایی از وقار، سخاوت، عدالت، صلهرحم، زهد، پارسایی، حیا، خوشرفتاری با مردم، امانتداری، تواضع و فروتنی آن حضرت به تصویر درآمده است. در بخش چهارم ادواری از زندگانی پیامبر اسلام (ص) از هجرت تا رحلت همچون: بنای مسجد و مراکز تبلیغی در شهر مدینه، وقوع جنگها و غزوههای متعدد، رفتارهای اجتماعی پیامبر اسلام (ص) در مدینه، نوع برخورد آن حضرت با مردم، همسران، کودکان، مسیحیان، یهودیان، مؤمنان، منافقان و مدارای وصفناپذیر و نیز فلسفه تعدد زوجات تحلیل میشود.
کلیدواژهها:هجرت، پیامبر اکرم، سیره اجتماعی، سیره نبوی، معاشرت، حکومت، ارزشهای اجتماعی.