چکیده:
با وجود آنکه امام حسن (ع) از نقش و جایگاه والایی در تاریخ اسلام برخوردار است و رفتار محبتآمیز و سرشار از لطف پیامبر اكرم (ص) نسبت به او و امام حسین (ع) در تاریخ کاملاً مورد توجه بوده است، اما دشمنان ایشان تهمتهای فراوانی را نسبت به آن حضرت و شخصیت ایشان ایراد نمودهاند. بر این اساس، پژوهش حاضر با استفاده از آیات قرآن، احادیث اسلامی و تاریخ به بررسی شخصیت ارزنده امام حسن (ع) از دیدگاه فریقین پرداخته است. آنچه در تاریخ اسلام پیرامون محبت پیامبر گرامی اسلام نسبت به امام حسن (ع) نقل شده، حاکی از منزلت و جایگاه بلند امام نزد پیامبر اسلام است. امام حسن (ع) از راویان احادیث پیامبر (ص) و جزء صحابی آن حضرت نیز به شمار میرود. امام حسن (ع) دارای کرامت نفس و فضایل اخلاقی بسیاری است، كه هرچند بیشتر روایات در این زمینه به دست ما نرسیده، اما همان مقدار اندكی که موجود است نشاندهنده علم، حكمت، حلم، بردباری، سخاوت و زهد آن حضرت میباشد. با استفاده از آنچه در منابع فریقین آمده، میتوان آداب معاشرت امام (ع) با نزدیكان، همسایگان، اصحاب، انصار، همسران و بستگان ایشان را به دست آورد. درباره نوع معیشت امام حسن (ع) نیز اگرچه در منابع فریقین چیزی ذكر نشده، اما حکایتهای تاریخی متعددی درباره امور مالی و معیشتی آن حضرت نقل شده و به این نکته نیز اشاره شده که او در زمان حكومت پدرش تولیت صدقات و موقوفات را به عهده داشته است. یكی از نسبتهای ناروا که درباره آن حضرت مطرح گردیده، كثرت در ازدواج و طلاق است؛ اما بررسیهای تاریخی نشان میدهد که حاكمان بنیامیه و بنیعباس بزرگترین مانع تحکیم پایههای حكومت خود را ائمه معصومین (ع) و پیروان آنها میدانستند و به همین دلیل، سعی میکردند با ایراد تهمت، شخصیت و پایگاه فكری آنان را در جامعه تخریب نمایند.
کلیدواژهها:امام حسن (ع)، اسلام، شیعه، اهل سنت، پیامبر اسلام (ص)، اهلبیت (ع).