چکیده
ابوسهل و ابو محمد نوبختی از برجستهترین متکلمان مدرسۀ بغداد نقش بسزایی در تاریخ کلام امامیه دارند. آنان از سویی میراثدار مدرسۀ کلامی کوفه و از سوی دیگر زمینهساز مدرسۀ کلامی بغداد (شیخ مفید و شاگردانش) میباشند. در عین حال، آراء کلامی نوبختیان تفاوتهایی با دو مدرسۀ کلامی پیشگفته دارد. از آنجا که تقریباً هیچیک از آثار این دو متکلم امامی به دست ما نرسیده، در این نوشتار با بررسی گزارشهای بر جای مانده از آراء و آثار نوبختیان، دیدگاههای کلامی آنان در موضوعات مختلف کلامی بازیابی گردیده و اندیشههای آنان به خصوص در مواردی که با آراء متکلمان پیشین یا پسین امامیه متفاوت میباشد تبیین گردیده است. اندیشههای نوبختیان گاه همسو با آراء مدرسۀ کوفه بوده است و گاه سرآغازی بر آراء کلامی مدرسۀ بغداد میباشد که ناشی از رویگردانی از دیدگاه کلامی منسوب به متکلمان کوفی یا تفسیر و تبیینی متفاوت از باورهای کلامی پیشینیان میباشد.
کلیدواژهها
نوبختیان؛ کلام امامیه؛ مدرسۀ کوفه؛ مدرسۀ بغداد؛ معتزله
دانلود مقاله آراء متکلمان نوبختی در میانه مدرسۀ کوفه و بغداد