چکيده:
مسئله اراده الهی و ارتباط آن با افعال انسان از ديرباز در تاريخ تفكر اسلامي مورد بحث و نزاع بوده است و شايد از موضوعاتي است كه در شكل گيري نحله هاي كلامي اوليه نقش مهمي ايفا كرده است. اين مسئله در علوم مختلفي از جمله فلسفه، كلام و حتي عرفان مطرح بوده است.
غزالي بر همه رشته هاي معارف اسلامي از جمله فقه، كلام، عرفان و منطق، يگانه عصر خود بوده وآثار ارزشمندي در اين زمينه ها از خود به جاي گذاشته است. لذا محوراين پژوهش آن است كه با مطالعه و تحقيق در آثار اين عاِلم برجسته، انديشه كلامي وي را درباره نسبت بين اراده الهي با اختيار و اراده انسان مورد بررسي و ارزيابي قرار دهد. غزالي درباره چگونگي نسبت بين اراده الهي با اختيار و اراده انسان، به هيچ يك از دو نظريه «جبرمحض» و «اختيارمطلق» معتقد نيست، بلكه «نظريه كسب» را از اشاعره اتخاذ نموده وكوشيده است تا تفسير معقولي از آن ارائه دهد كه اشكالات تفاسير اشعريون سابق را نداشته باشد. او در تفسير «نظريه كسب» بر اين باور است كه فاعل حقيقي در همه افعال، خداوند است و انسان تنها محل وگذرگاه اراده و اختياري است كه خداوند در او مي آفريند. او معتقد است كه فقط قدرت و اراده خداوند منشا خلق و صدور فعل است، و نقش انسان تنها مقارنت با حدوث اراده و قدرتي است كه از جانب خداوند در او حادث مي شود.
دانلود مقاله اندیشه کلامی غزالی درباره نسبت بین اراده الهی با اختیار و اراده انسان
