چکیده
خوارج اندیشهای خودخواسته و منسجم درباره جامعه نداشتهاند، ولی برخی از باورهای دینی و اخلاقی آنها آثار عمیقی بر صورتبندی رفتار ایشان در عرصههای اجتماعی داشته است. رویکرد اجتماعی خوارج را میتوان هم در خاستگاه فرهنگی و شخصیتی و پیوندشان با طبقۀ قاریان، و زمینههای بدوی و عربیِ آنها جستوجو کرد، و هم میتوان آن را در اصول عقیدتی و قواعد رفتاری و اخلاقی خوارج مانند اصل «خودبینیِ دینی وگسست میان "من" و "دیگری" در جامعۀ مسلمین»، اصل «عدم تبعیض ایمان (کلی و نه کلبودن ایمان)»، اصل «سادگی و صراحت»، اصل «گریز از دنیا»، و اصل «تعمیم گناه از فردی به فرد دیگر» پی گرفت.
کلیدواژهها: اخلاق دینداری؛ تبعیض؛ ایمان؛ دین و دنیا؛ خود و دیگری