چکیده
مسئولیت غاصب نسبت به منافع مال مغصوب همواره یکی از مباحث مهم و کاربردی در فقه اسلامی بوده است. تشتت آراء بین فقهای اسلامی و تنوع استدلالها همراه با عدم جامعیت مباحث قبلی، از دلائل نگارش این مقاله است. در این مسأله ابوحنیفه و اتباع غیر متأخر او معتقدند غاصب به هیچ وجه ضامن منافع نیست. از نظر مالک بن انس نیز در صورت عدم استفاده از منافع، غاصب ضامن نیست اما در مقابل شافعیه و امامیه و حنابله معتقدند غاصب هم در منافع مستوفات و هم غیر مستوفات ضامن است. عدم صدق غصب بر منافع، مال نبودن منافع، حدیث الخراج بالضمان و قیاس از مهمترین ادلۀ قائلین به عدم ضمان است و از طرفی تقوّم و مالیت عرفی منافع در کنار قاعده حرمت مال مسلمان، جواز تعدی به مثل، صدق غصب نسبت به منافع، سیره عقلاء و ضمان تفویت ناشی از این سیره و قاعده لاضرر در کنار روایات معتبر و اجماع از مهمترین ادلهی ضمان منفعت است مشروط بر اینکه معمولاً در برابر آن منفعت، اجرت پرداخت شود.
کلیدواژهها
غصب؛ ضمان؛ منافع؛ استیفاء شده؛ غیر مستوفات
دانلود مقاله بررسی تطبیقی ضمان منافع مال مغصوب در فقه اسلامی
بررسی تطبیقی ضمان منافع مال مغصوب در فقه اسلامی
- نویسنده مقاله: اکبر احمدی
- منتشر شده در: مباني فقهي حقوق اسلامي (پژوهش نامه فقه و حقوق اسلامي)
- رتبه مقاله: علمی-پژوهشی
- سال،شماره: بهار و تابستان 1396 , دوره 10 , شماره 19
- نوشته شده توسط اکبر احمدی
- دسته: مقالات