چکیده:

 سیره پیامبر اسلام (ص) در تمام ابعاد زندگی، الگوی کاملی است و آن حضرت با اتخاذ روش الهی در زمانی کوتاه، تحول عظیم اعتقادی و اخلاقی در جامعه بدوی حجاز به وجود آورد. از آنجا که فرهنگ در هر جامعه، نقش تعیین‌کننده‌ای دارد، این تحقیق، شیوه رفتاری و عملکرد رسول خدا (ص) را در فعالیت‌های فرهنگی مورد بررسی قرار داده و چگونگی اقدامات پیامبر (ص)، مبنی بر زدودن فرهنگ شرک و جاهلیت و ترویج فرهنگ اسلام و برخورد با مخالفان فرهنگی را تبیین کرده است. پیامبر بزرگ اسلام (ص) حرکت فرهنگی خود را با متزلزل ساختن مبانی و تکیه‌گاه‌های فکری نظام جاهلیت آغاز کرد. اصول حاکم بر سیره فرهنگی او، رعایت شرایط اجتماعی در ابلاغ رسالت، آغاز دعوت از خانواده و نزدیکان و گسترش دعوت بر اساس حکمت و پند، اخلاقیات و ترویج احکام الهی بود. آن حضرت، هیچ‌گاه از حربه خشونت و تعصب برای پیشبرد اهداف خود، بهره نبرد، بلکه با حضور در میدان‌های مختلف اجتماعی و با سلاح منطق و حکمت، موانع را از سر راه گسترش اسلام برمی‌داشت. انعطاف‌پذیری در اصول و برنامه‌های اسلامی، مقاومت در برابر فشارهای مخالفان و مشرکان، استفاده از تمام فرصت‌ها برای گسترش اسلام مانند هجرت، بیعت، اعزام مبلغ، ارسال نامه به رهبران جهان و جهاد از دیگر تاکتیک‌های فرهنگی پیامبر اسلام (ص) بود. آن حضرت کاملاً به اصول اخلاقی و اجتماعی، در برخورد با افراد و گروه‌های مختلف پای بند بود. همچنین در امور مختلف با مؤمنان و اصحاب خود مشورت می‌کرد و با رفتار متواضعانه در برابر آنان و گذشت از خطاهای ایشان در برابر حقوق شخصی خود، به آنان شخصیت می‌داد و کرامت یارانش را حفظ می‌نمود. دعوت خالصانه و مزد نخواستن از کسی برای تبلیغ دین، دلسوزی و محبت نسبت به زیردستان و یاران و نیز ایجاد فضای باز برای هیأت‌های نمایندگی و گروه‌های مختلف، از ویژگی‌های دیگر سیره فرهنگی پیامبر اسلام (ع) می‌باشد.

کلیدواژه‌ها:پیامبر اسلام (ص)، سیره فرهنگی، انعطاف‌پذیری، محبت، معاشرت.

نوشتن دیدگاه