چکیده:
قرآن کریم بهعنوان کتاب آسمانی و قانون حاکم بر جامعه اسلامی در آیات شریفه 33 سوره مبارکه مائده و 9 سوره حجرات به بیان احکام محاربه و بغی پرداخته است. محاربه از ریشه حرب به معنای جنگ و غارت اموال و بغی به معنای تجاوز کردن از حد اعتدال میباشد. برای تحقق هر جرمی به 3 عنصر نیاز میباشد یعنی عنصر مادی، قانونی، معنوی که در این دو جرم عناصر تشکیلدهنده آن ذکر گردیده است. وجوه اشتراک و افتراق این دو جرم عبارتند از اینکه هر دو جرمند و هر دو از یک نگاه جنبه سیاسی دارند و محاربه اقدام علیه امنیت مردم ولی بغی خروج علیه امام عادل میباشد بغی به صورت فردی ممکن نیست اما محاربه هم فردی و همگروهی صورت میگیرد. توبه محارب پس از دستگیری قبول نمیشود ولی توبه باغی در هر صورت پذیرفته میشود مجازات محارب انواع چهارگانه حدّ است ولی برای باغی حدّ شرعی وجود ندارد مجازاتش جنگ با آنهاست. در محاربه برای تحقق جرم کشیدن سلاح لازم است اما در بغی چنین چیزی لازم نیست. برای اینکه موارد مذکور اجرا شود نیاز به تأسیس حکومت اسلامی و در رأس آن در زمان معصوم (ع) خود ائمه اطهار و در زمان غیبت آن بزرگواران فقیه عادل میباشد و در غیر این صورت باعث از بین رفتن و تعطیل شدن حدود الهی در جامعه اسلامی میشود و انجام ندادن اوامر آنان در جامعه باعث خروج بر آنها شده لذا جنبه سیاسی گرفته که بسیاری از صاحبنظران بغی را همان جرم سیاسی دانستهاند و در خصوص ارتباط محاربه و بغی و جرم سیاسی اظهارنظر گردیده است. در پایان به لحاظ خلأها و مشکلات موجود در بحث قانونگذاری و عدم جرم انگاری برخی عناوین و موضوعات و اجمال و ابهام در قوانین موجود پیشنهاد میگردد که در خصوص محاربه و بغی با توجه به تفاوت این دو از همدیگر قانون شفاف تصویب گردیده تا موجب سوءاستفاده بسیاری از افراد فرصتطلب نگردیده و این خلأ موجب اضرار افراد جامعه اسلامی نشود.
کلیدواژهها:محاربه، بغی، حکومت اسلامی، امام عادل، جرم سیاسی.
فصول پایاننامه:
این تحقیق در سه بخش ارائه شده است:
بخش اول: «مفاهیم»
* فصل اول: معنای لغوی و اصطلاحی
* فصل دوم: مبانی جرمانگاری محاربه و بغی
بخش دوم: «عناصر تشکیلدهندهی جرم محاربه و بغی»
* فصل اول: عناصر تشکیلدهنده جرم محاربه
* فصل دوم: عناصر تشکیلدهنده جرم بغی
بخش سوم: «وجوه اشتراک و افتراق محاربه و بغی»
* فصل اول: وجوه افتراق
* فصل دوم: وجوه اشتراک محاربه و بغی
* فصل سوم: مقایسه جرم سیاسی و رابطه آن با بغی و محاربه
جمعبندی و ارائه پیشنهادات.