چکیده:
قرآن کریم، منبع اساسی حکم و شریعت، مرجع مسلمانان در تمام زمانها بوده است. تفسیر فقهی، یکی از قدیمیترین و سودمندترین روشهای موضوعی قرآن است که مفسر در آن احکام فقهی را از میان آیات الاحکام استخراج میکند. تفاسیر فقهی را تنها در کتب تفسیری یا کتب آیات الاحکام نباید جست بلکه ممکن است در میان کتب فقهی یا روایی مطرح شده باشد که باید آنها را نیز مورد توجه قرار داد. یکی از این منابع، کتاب صد و ده جلدی بحارالانوار اثر علامه مجلسی میباشد. این کتاب اگرچه اصالتاً یک کتاب حدیثی بشمار میآید اما توضیحات ارزشمندی که درباره روایات مطرح شده است آن را به یک دائرهالمعارف شیعه تبدیل نموده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی _ تحلیلی و جمعآوری اطلاعات اسنادی و کتابخانهای، با هدف گردآوری دیدگاههای تفسیری هفده آیه فقهی باب طهارت از کتاب شریف وی، تحلیل روش تفسیری، استخراج مستندات آیات الاحکام و ارجاعات تدوین گشته است. نتایج نشان میدهد که بیشترین موضوع آیات الاحکام مربوط به طهارتهای سهگانه است. علامه مجلسی _ که همان رویهی مشهور میان علما شیعه (تفسیر موضوعی آیات) را برگزیدهاند _ علاوه بر ذکر آیات فقهی مشهور، به شرح آیات دیگری نیز در این باب پرداختهاند. همچنین ایشان در تفسیر و شرح آیات، از روشهای متعددی از جمله رجوع به آیات دیگر، سنت، شأن نزول، مبانی اصولی و مبانی نحوی استفاده نمودهاند.