چکیده:
زکات، یکی از درآمدهای مهم در عرصه اقتصاد اسلامی است و وجوب آن آزمایشی برای ثروتمندان و کمکی به نیازمندان است. این فریضه الهی بهعنوان یکی از عوامل مهم برقراری عدالت اجتماعی، تقویت کننده بنیه مالی حکومت اسلامی و پر کننده فاصلههای طبقاتی، همواره مورد کمتوجهی بوده است، در موارد اصل تشریع زکات هیچ اختلافی وجود ندارد، با بررسی ادله قرآنی و روایی در خصوص قلمرو زکات به نظر میرسد که منابع زکات، حتی نصاب و مقدار آن، جهت تحصیل هدفهای موردنظر از قانون مالیات اسلامی به اقتضای زمان و مکان به نظر و صلاحدید ولی امر قابل تجدید است. در زمان حضرت رسول (ص) و امیرمومنان (ع)، متولی امر زکات ائمه (ع) بودند که به دلیل نداشتن حکومت، زکات میبایستی با اجازه آنها پرداخت میشد. در عصر غیبت کبری متصدی این مسند فقیه جامعالشرایط است. نگارنده در این تحقیق که به روش کتابخانهای و تحلیل اسناد که شامل بررسی آیات، روایات و نظرات فقها است، به بررسی اهمیت زکات در فقه امامیه و راههای احیاء آن میپردازد. با بررسی رابطه زکات با مالیات به نظر میرسد که زکات مستقل از مالیات است و جایگزین آن نمیشود. با احیاء راهکارهای زکات میتوان گامهای مؤثری در جهت ایجاد عدالت اقتصادی در جامعه برداشت، احیای زکات بهصورت تشویق راهکاری اساسی برای برطرف کردن فقر در جامعه است.
کلیدواژهها: زکات، مالیات، فقیر، غنی، فقه امامیه، احیاء زکات.
فصول پایاننامه:
این تحقیق در پنج فصل ارائه شده است:
فصل اول: «ادبیات تحقیق»
فصل دوم: «مفاهیم، رابطه زکات با مالیات»
* بخش اول: مفاهیم
* بخش دوم: رابطه زکات با مالیات
فصل سوم: «اهمیت زکات در آیینه قرآن و روایات و قلمرو آن»
* بخش اول: اهمیت زکات در آیینه قرآن و احادیث
* بخش دوم: آیا زکات محصور به امور نهگانه است یا نه؟
* بخش سوم: زکات چه نوع واجب مالی است؟ آیا باید به دولت اسلامی پرداخت شود یا اینکه به دستور مرجع تقلید هزینه شود؟
فصل چهارم: «آثار زکات و نقش آن در حکومت اسلامی»
* بخش اول: آثار زکات
* بخش دوم: نقش زکات در حکومت اسلامی
فصل پنجم: «راههای احیاء زکات در جامعه»
* بخش اول: اهمیت طرح احیاء زکات و راههای گسترش آن
* بخش دوم: روش اجرای زکات در ایران
نتیجهگیری.