چکیده:
اختلاف در ماهیت وصیت سابقه همطراز با تاریخ فقه دارد. دو نظریه در زمینه ماهیت وصیت وجود دارد. برخی از فقها و نویسندگان پیرو نظریه عقد بودن وصیت و برخی دیگر پیرو نظریه ایقاع بودن وصیت میباشند. هر گروه در راستای اثبات مبانی نظریه خود ادلهای ارائه نموده و به نقد ادله گروه دیگر پرداخته است. ماحصل این اختلاف نظرات را میتوان در قالب آثار ارزشمند بجای مانده در حوزه وصیت دید. نظر مشهور و اکثریت فقها وصیت را عقد میداند. بر این نظریه از سوی طرفداران ایقاع بودن وصیت انتقاداتی وارد شده که برخی از آنها تا کنون با پاسخی درخور مواجه نشده است. مباحثی مانند اختلاف در ماهیت وصیت عهدی و تملیکی نزد عقدیون و مباحث مربوط به رعایت شروط موالات و مطابقت میان ایجاب و قبول نمونههایی از این قبیل هستند. از آنجا که در این پایاننامه نظریه عقد بودن وصیت پذیرفته شده سعی شده تا با ارائه راه حل جدید پاسخ مناسبی برای انتقادات گفته شده ارائه گردد. بر همین اساس نظریه تقدیر قانونی بهعنوان راه حل جدید برای پاسخ به ایرادت مذکور ارائه شده است. تقدیر قانونی اراده قانونگذار در جهت استثنا کردن افرادی از شمول قاعده عام است. همچنین استفاده از عنوان پیشنهاد ایجاب بهعنوان ابزار تحلیلگر رابطه ایجاب و قبول در عقد وصیت میتواند باب جدیدی را بر مطالعات جدید در حوزه وصیت گشاید.
کلیدواژهها: وصیت، پیشنهاد ایجاب، نظریه تقدیر قانونی، مصلحت اجتماعی.
فصول پایاننامه:
این تحقیق در چهار فصل ارائه شده است:
فصل اول: «تعریف وصیت، اجزا و ارکان»
* تعریف وصیت
* اجزا وصیت
* ارکان وصیت
فصل دوم: «نظریه ایقاع بودن وصیت»
* نظریه ایقاع بودن وصیت
* مبانی نظری و ادله نظریه ایقاع بودن وصیت
* تحلیل جایگاه قبول و اثرات آن در مالکیت موصی به در نظریه ایقاع بودن وصیت
* نقد مبانی نظریه ایقاع بودن وصیت
فصل سوم: «نظریه عقد بودن وصیت»
* نظریه عقد بودن وصیت
* بررسی وضعیت قبول در نظریه عقد بودن وصیت
* پاسخ به ایرادات
* بررسی عدم توانایی مداخله ورثه در ترکه تا زمان اعلام تصمیم
* بررسی جایگاه حاکم و ولی در وصیت غیر محصور و حمل
* نقد نظریه عقد بودن وصیت
فصل چهارم: «نظریه مختار»
* نظریه مختار
* آیا وصیت قرارداد الحاقی است
* ماهیت معلق وصیت
* چرا وصیت عقد است
نتیجهگیری.