چکیده:
محبت مهمترین نقش را در تربیت انسان دارد. در آیات قرآن و روایات هم به محبت زیاد تأکید شده است و مؤثرترین نقش را در تربیت فرد و جامعه دارد، زیرا بنای مکتب اسلام مهر و محبت میباشد و سیره و رفتار انبیا و ائمه (ع) نمونه کامل مهر و محبت است. خداوند در قرآن محبت را مهمترین و مؤثرترین عامل در تربیت جامعه میداند هدف از خلقت همان تکامل و تربیت انسان میباشد. تحقیق حاضر برای تبیین نقش محبت در تربیت از نظر اسلام دارای شش فصل است که فصل اول به کلیات تحقیق از قبیل بیان مسأله، ضرورت تحقیق، سؤالهای تحقیق روش تحقیق و ... پرداخته شده است. فصل دوم: اختصاص به مفهوم شناسی دارد. ابتدا مفهوم «تربیت» از دیدگاه لغت و اصطلاح سپس مفاهیمی مانند: «محبت»، «عشق» و «مودت» از نگاه لغت و اصطلاح بیان شده است بحث و بررسی صورت گرفته است. فصل سوم: جایگاه تربیت و محبت در اسلام و اقسام و مراتب محبت است که در آن تربیت از دیدگاه اسلام، ارتباط و نسبت بین مفاهیم محبت، عشق و مودت، اقسام محبت، مرآت محبت و جایگاه محبت در اسلام بحث بررسی صورت گرفته است. فصل چهارم: به عوامل مؤثر در تربیت، اختصاص یافته که در آن از عواملی مانند الف) وراثت؛ ب) محیط؛ ج) محبت 1- محیط خانه و خانواده؛ 2- محیط مدرسه؛ 3- محیط اجتماع؛ و نقش محبت در این عوامل بحث و بررسی صورت گرفته است. در فصل پنجم: به نقش محبت در تربیت فردی و اجتماعی و آثار آن مورد بررسی قرار گرفته است و آثار محبت در بعد فردی عبارت هستند از: 1- آثار محبت: الف) انس با پروردگار؛ ب) اشتیاق بهسوی خداوند؛ ج) رضا به قضای الهی؛ د) سرانجام محبت پروردگار. 2- نقش و اثر محبت بر روان انسان؛ 3- آثار مثبت و منفی محبت؛ 4- آثار منفی فقدان محبت. هرکدام بهطور جداگانه تحلیل و بیان میشود و این آثار در تربیت فردی انسان مؤثر و نتیجه بخشند. در قسمت دوم این فصل از نقش محبت در تربیت از بعد اجتماعی بحث میکند، چون انسان همیشه در اجتماع زندگی میکند و نیاز شدید به تربیت دارد، لذا ضروری است که ابعاد اجتماعی که انسان وابسته و مربوط به آن میشود و بدون آنها انسان نمیتواند زندگی کند و جلوه محبت از قبیل برادری و اخوت، خوشگمانی، خوشخویی و ... بحث و بررسی شده است. در فصل ششم: نقش محبت بر تربیت خانواده و سیره معصومین(ع) در این زمینه است و از مطالبی چون: محبت در خانواده، محبت به فرزندان، آثار محبت به کودک، تأثیر محبت خانواده در تربیت کودک، شرایط محبت به کودکان، عوارض کمبود و ...، در آخر هم عوامل مؤثر به بر ایجاد محبت در سیره معصومین (ع) اشاره شده است.
فصول پایاننامه:
این تحقیق دارای هفت فصل میباشد:
فصل اول: «کلیات»
فصل دوم: «مفهوم شناسی»
* مفهوم تربیت
* مفهوم محبت
* مفهوم عشق
* مودت
فصل سوم: «جایگاه تربیت و محبت در اسلام و اقسام و مراتب محبت»
* تربیت از دیدگاه اسلام
* تربیت از دیدگاه قرآن و روایات
فصل چهارم: «عوامل مؤثر در تربیت»
* وراثت
* محیط
* محبت
فصل پنجم: «نقش محبت در تربیت اجتماعی»
* نقش محبت در تربیت فردی و تحقق ارزشهای اخلاقی در فرد
* نقش محبت در تربیت اجتماعی
فصل ششم: «نقش محبت در تربیت خانواده»
* جایگاه محبت در خانواده
* آثار محبت به کودک
فصل هفتم: «عوامل مؤثر بر ایجاد محبت در سیره معصومین»
جمعبندی و نتیجهگیری.