چکیده:
موقف حساب در قیامت، یکی از مسائل معاد است که همه‌ی فرق و مذاهب اسلامی بر اصل آن اتفاق نظر دارند اگرچه در فروع و جزئیات آن اختلافاتی میان آن‌ها وجود دارد. پژوهش پیش رو بر آن است که به بررسی تطبیقی _ تحلیلی محاسبه در قیامت از دیدگاه سه فرقه‌ی شیعه، معتزله و اشاعره بپردازد. در این رساله، پس از بررسی معنایی واژه‌ی حساب در فصل اول، فصل دوم به تبیین چگونگی و کیفیت محاسبه‌ی اخروی اختصاص یافته است؛ در این فصل با توجه به نظرات ارائه شده در کیفیت حسابرسی به این مطلب می‌رسیم که تمام اعمال خوب و بد انسان در دنیا، دارای اثری متناسب با آن عمل است که این اثر به‌صورت ملکه در آمده و با هیأت خاصی در نفس باقی می‌ماند. این آثار نفسانی در دنیا به دلیل وجود حجاب‌های دنیایی قابل مشاهده نیست لیکن با مرگ و برداشته شدن حجاب‌های دنیوی برای هر شخصی ظاهر و آشکار می‌گردد. این حقیقت که با عنوان تجسّم اعمال مطرح شده است، محاسبه‌ی قیامت را در واقع مترتب شدن آثار و نتایج عینی بر اعمال می‌داند. فصل سوم به ارکان حسابرسی در قیامت می‌پردازد و اموری مانند مکلّفان، متصدّیان حسابرسی، امور مورد محاسبه و ابزار سنجش و حسابرسی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند. در فصل چهارم از اوصاف و ویژگی‌های حسابرسی همچون سرعت، سهولت، سختی و دشواری و علل آن بحث شده است. فصل آخر رساله به مسائلی چون شفاعت، احباط و تکفیر و موازنه و ارتباط و نقش آن‌ها در حسابرسی قیامت اختصاص داده شده است.
کلیدواژه‌ها: محاسبه، حسابرسی، قیامت، اعمال، شیعه، معتزله، اشاعره.
فصول پایان‌نامه:
این تحقیق دارای پنج فصل می‌باشد:
فصل اول: «معنا و مفهوم حساب»
فصل دوم: «کیفیت حسابرسی»
فصل سوم: «پایه‌ها و ارکان حسابرسی»
* بخش اول: اقسام مردم در حسابرسی قیامت
* بخش دوم: متصدی حسابرسی در قیامت
* بخش سوم: امور مورد محاسبه در قیامت
* بخش چهارم: ابزار حسابرسی و سنجش اعمال
فصل چهارم: «اوصاف و ویژگی‌های محاسبه‌ی قیامت»
فصل پنجم: «مسائل مؤثر و نقش‌آفرین در محاسبه‌ی قیامت»
* بخش اول: نقش شفاعت در حسابرسی قیامت
* بخش دوم: نقش احباط و تکفیر در محاسبه‌ی قیامت
نتایج و دستاورد‌های تحقیق.
