چکیده:

 واژه انتظار همانند بسیاری از مفاهیم دینی قرائت پذیر می‌باشد و هر خوانشی موجب بروز الگوی رفتاری خاص خود در میان منتظران گردیده و دامنه این تأویلات از انتظار فعال تا انتظار منفعل گسترده شده است. ترسیم مدل مفهومی به‌واسطه تشخیص هنجارهای انتظار و نیز تدقیق در نوع رفتار منتظران اهداف اصلی پایان‌نامه است. در این پژوهش، پس از طرح موضوع و بیان پیشینه مطالعاتی و نظری انتظار، در فصل سوم محقق با شیوه‌ای اکتشافی و به‌وسیله تکنیک تحلیل متن در پی چیستی انتظاراتی است که از یک منتظر از سوی متفکران شاخص شیعه معاصر می‌رود؛ بنابراین با جستجو در متنِ بیانات آنان، مفاهیم و مؤلفه‌های انتظار مشخص گشته و درنهایت چهارچوب مفهومی انتظار در قالب شش بعد معرفی می‌گردد. فصل چهارم گزارشی است از چگونگی انجام پژوهشی که باهدف سنجش میزان همنوایی جمعیت تحقیق با یافته‌های فصل پیشین انجام‌گرفته است. روش پژوهش، توصیفی و از نوع پیمایش می‌باشد. حجم نمونه 300 نفر از زائران مسجد جمکران و مرقد امام خمینی (ره) است که به روش قضاوتی هدفمند انتخاب گردیده‌اند و ابزار گردآوری پرسشنامه‌ای است که بر اساس سنجه مفهومی انتظار مستخرج از بیانات اندیشمندان تنظیم گردیده است. اعتبار محتوای گویه های پرسشنامه در هیئتی از داوران عضو ستاد احیا و گسترش مهدویت مورد ارزیابی قرارگرفته است. جهت تحلیل داده‌ها علاوه بر شاخص‌های آمار توصیفی گویه ها، نمرات خرده مقیاس انتظار، با استفاده از برنامه spss در طیف 0-20 استانداردسازی شده‌اند. در فصل پنجم داده‌های حاصل از پیمایش تحلیل گشته‌اند. بر اساس نتایج میانگین انتظار کل پاسخگویان (10.52) در حد متوسط می‌باشد. کمترین نمره انتظار مربوط به بعد صلاحیت عملی (9.87) است؛ و عملکرد پاسخگویان دربعدفرهنگی (14.45) بهترازسایرابعادانتظاراست. درنهایت در فصل ششم، چرایی عدم رواج انتظار فعال و اقدامی در میان زائران، از طریق نظریه انحرافات اجتماعی مرتون و نیز نظریه روزمره شدن اعتقادات وبر تبیین می‌گردد.

نوشتن دیدگاه