چکیده:

 شناخت و تحلیل مکاتب حدیثی شیعه یکی از مباحث مهم و ضروری در موضوعات مربوط به تاریخ و رجال می‌باشد. مکتب حدیثی قم با داشتن ویژگی‌هایی، از دیگر مکاتب حدیثی شیعه - همچون مکتب مدینه، کوفه، بغداد، ری و خراسان دارای تمایز است. کثرت محدثان این حوزه حدیثی، اقدامات مفید آنان در تدوین برخی از مجموعه‌های گران‌سنگ حدیثی، اهتمام شدید بر حفظ سلامت احادیث از آسیب خلط با احادیث ضعیف و غلوآمیز، مقابله با ناقلان این‌گونه احادیث، گرایش به حدیث با اخباری گری و پرهیز از دخالت مستقیم عقل در نقادی و فهم شریعت و تکیه‌بر متون دینی، دیدگاه خاص نسبت به غلو و غلات و برخورد با غالیان و ناقلان احادیث غلوآمیز _ حتی در حد تصمیم به قتل و با اخراج آنان از قم و یا متهم کردن آنان به فساد عقیده و مذهب _ و برخی دیدگاه‌های خاص کلامی، فقهی، اصولی و رجالی از مهم‌ترین ویژگی‌های محدثان مکتب قم بوده است. این حوزه حدیثی در دو قرن سوم و چهارم، اوج دوران نشاط و تحرک خود را پشت سر نهاد و سرانجام با فعالیت‌های شیخ مفید و سید مرتضی و دیگر عقل‌گرایان مکتب بغداد، در انتهای قرن چهارم، جای خود را پس از حدود بیش از یک قرن ریاست به مراکز علمی شیعه، به مکتب بغداد داد.

کلیدواژه‌ها:قم، مکتب حدیثی، مکتب حدیثی قم.

مقالات مرتبط:

 شناخت و تحلیل مکتب حدیثی قم از آغاز تا قرن پنجم هجری، محمدرضا جباری، مطالعات اسلامی، پاييز و زمستان 1379، شماره 49 و 50، (24 صفحه، از 57 تا 80).

نوشتن دیدگاه