چکیده:
مسئله حیا بهعنوان یکی از موضوعات مهم اخلاقی اجتماعی همواره مورد توجه ویژه عالمان اخلاق بوده است پژوهش حاضر با عنوان بررسی ابعاد حیا در معارف علوی با تکیه بر نهجالبلاغه با هدف بررسی الگوهای رفتاری و گفتاری در مفاهیم عمیق سیره امیرالمؤمنین (ع) در پی پاسخ دادن به این موضوع مهم است که سیره و سنت علوی در مورد ابعاد حیا چگونه است و نیز با بررسی نگاه امیرالمؤمنین (ع) به ابعاد گوناگون حیا در عرصههای مختلف زندگی در پی یافتن الگویی مناسب در این زمینه برای پیروان راستین حقیقت میباشد. روش انجام تحقیق مبتنی بر تحلیل محتوا است که از طریق منابع دینی مرتبط و یافتههای علمی انجام گرفته است نتیجه پژوهش حاضر نشان میدهد که ابعاد حیا در همه حیطههای فردی و اجتماعی تأثیر به سزایی دارد و بسیاری از این عرصهها را مستقیم یا غیرمستقیم تحتالشعاع خود قرار میدهد. حیا نقش تعیینکنندهای در امنیت فردی و اجتماعی دارد و سلامت روانی فرد و اجتماع به صورت چشمگیری به این مقوله وابسته است، از نگاه امیرالمؤمنین (ع) حیا ویژگی کاملاً درونی است چرا که ایشان حیا از خود را به بالاترین مرتبه حیا میدانند. به دست آوردن مفهومی صحیح و روشن از حیا، بیان تفاوت بین آن و خجالت، درک جایگاه و ارزش آن در رشد و تعالی انسان، با استفاده از آیات و روایات ائمه معصومین بر محور کلام امیرالمؤمنین (ع) با تکیه بر نهجالبلاغه، همچنین نقش سازنده این فضیلت انسانی در اصلاح ساختار روانی و اخلاقی انسان و جامعه از نتایج این تحقیق میباشد.