چکیده:
علوی در لغت به معنای منسوب به علی است و در اصطلاح به کسی گفته میشود که حضرت علی را بر سه خلیفه دیگر ترجیح داده و پیرو آن حضرت است. علویان حدود 8 قرن پیش به سرزمین آناتولی آمدند و الان حدود یکسوم جمعیت ترکیه را تشکیل میدهند و حدود 20 الی 25 میلیون جمعیت دارند. در تمام مناطق ترکیه علویان زندگی میکنند ولی بیشتر آنها ساکن در غرب و جنوب ترکیه هستند. علویان از حیث ادب و هنر خیلی قوی هستند و از زمانی که به آناتولی آمدند دهها شاعر برجسته ظهور کرده است که نمونه اشعار ایشان هماکنون در منابع مربوطه در دسترس است. فشارهای حکومت عثمانی و تضییقات این حکومت بر علویان برای جلوگیری از ترویج عقاید و انجام مراسم و فعالیتهای مذهبی باعث شد که آنها از منابع و ارزشهای خودشان دور بمانند؛ و اما از زمان تشکیل حکومت جمهوری ترکیه چون تمام مراکز آموزش دینی اعم از مراکز سنی و غیر سنی بسته شد، مراکز علویان نیز تعطیل شد؛ و این نیز تأثیر بسزایی در دور ماندن آنها از فرهنگ و ارزشهای سنتی خودشان گشته است. علویان از حیث اعتقاد شیعه دوازدهامامی هستند. اشعار آنها پر از مدح دوازده امام میباشد. و در ایمان خود خیلی قوی هستند؛ و اعتقاد به توحید و عدل و نبوت و امامت و معاد را در کتابهای خودشان ذکر کردند و توضیحاتی دادهاند که با اعتقادات امامیه هیچ تفاوتی ندارد. علویان از حیث مذهب فقهی جعفری هستند و در کتابهای خودشان ذکر کردهاند و هم بزرگان آنها بدون استثناء در تحقیقات میدانی ما گفتهاند. ولی از جزئیات احکام به خاطر نبودن علماء ناآگاه هستند؛ اما بعد از انقلاب اسلامی در این زمینه پیشرفت خوبی حاصل کردهاند چون بعد از انقلاب اسلامی کتابهای زیادی ترجمهشده و اینها هم تأثیرات خودش را گذاشته است. علویان به ارزشهای اخلاقی کاملاً پایبند هستند. آنها در میان مردم ترکیه بااخلاق و درستی و جوانمردی شناخته میشوند. میتوان به مدد تبلیغات درست و تعلیم هر چه بیشتر معارف قرآن و اهلبیت، از نواقص عملی ایشان کاست و ایشان را با گذشته تاریخیشان بیشتر آشنا کرد.
مقالات مرتبط:
علویان ترکیه، نوری دونمز، پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی، پاییز 1384، شماره 15، (26 صفحه، از 151 تا 176).