چکیده:
بر اساس تعالیم ناب اسلام عزیز، بهترین نسخه برای سعادت بشر، قرآن کریم است و از همین روست که جایگاه تفسیر قرآن و تدبر درآیات آن روشن میشود؛ و حرکت در این مسیر موجبات سعادت انسان را فراهم میکند. از طرفی نوع تفاسیر مفسرین به قرآن خود یک مسئلهی جداگانه و مهم است؛ و تفسیر علامه طباطبائی و استاد مطهری رضوانالله تعالی علیهما، یک تفسیر اجتماعی بهحساب میآید. این دو بزرگوار دغدغهی اصلاح اجتماع را داشتهاند نوشتههای خود را با همین نگاه و با استفاده از آیات شریفهی قرآن مطرح نمودهاند؛ و لذا میتوان در میان نوشتههای قرآنی آنها به یک اخلاق اجتماعی مورد سفارش قرآن دستیافت. در این اثر کوچک دانشجوئی، اخلاق اجتماعی مطرح شده در آثار این دو دانشمند فرزانه دنیای اسلام نوشته شده است و بهصورت یک پایاننامه در هفت فصل شکل گرفته است. در فصل اول به کلیات و تعاریف لغات و اصطلاحها پرداخته میشود و در فصل دوم اخلاق اجتماعی در عرصهی سیاسی بررسی میشود و شامل برخی اخلاق مثل صبر و وفای به عهد و هجرت و جهاد و ... میشود. در فصل سوم این مجموعه به بررسی اخلاق اجتماعی در زمینهی اقتصادی پرداخته میشود و در این فصل اخلاقی مثل قرضالحسنه و خمس و کمفروشی مطرح میشود. در فصل چهارم اخلاق جنسی مطرح میشود و شیوهی صحیح مدیریت آن مطرح میشود و اخلاقی مثل پوشش، عفت و تهمت، نهی از زنا، در این فصل بررسی میشود. در فصل پنجم اخلاق اجتماعی مورد سفارش قرآن کریم در خانه و از سوی پدر و مادر مطرح میشود و اخلاقی مثل تربیت فرزند در آن بررسی میشود. در فصل ششم اخلاق تبلیغی مطرح میشود و اخلاقی را که یک مبلغ باید به آن آراسته شود بیان شده است و به اخلاقی مثل مأمور به وظیفه بودن، تذکر دادن، تحمل و دوری کردن زیبا پرداخته میشود؛ و در فصل پایانی به اخلاق همزیستی پرداخته میشود و در طی این فصل به اخلاقی مثل مذمت عیبجوئی و مسخره کردن و آداب ورود به منزل دیگران و آداب دوستی، پرداخته میشود.
کلیدواژهها:اخلاق، اجتماعی، تفسیر، شهید مطهری، علامه طباطبائی.