چکیده:

نقش زنان در ابعاد گوناگون اجتماعی، فرهنگی و سیاسی تاریخ شیعه به‌عنوان ادامه‌دهنده و تجلی اسلام راستین ـ پس از انحرافات به وجود آمده در ساختار رهبری و حکومت اسلامی بعد از پیامبر (ص) ـ جایگاهی ممتاز دارد. آنان با الهام از آموزه‌های مذهبی و فرهنگی شیعه و با توجه به جایگاه تعیین‌کننده‌ی خود در تربیت افراد خانواده، به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در تثبیت، تعمیق و اشاعه‌ی فرهنگ شیعی تأثیرگذار بوده و در برخی مراحل سرنوشت‌ساز شدند. در این تحقیق که به روش پژوهش تاریخی انجام‌گرفته است با بررسی و تحقیق در متون تاریخی، شواهد متعددی از حضور بانوان و فعالیت‌های مثبت آنان در عرصه‌های گوناگون اجتماعی، سیاسی و فرهنگی درراه تحقق اهداف تشیع ارائه‌شده است. بر اساس مطالعه‌ی انجام‌شده برخی زنان از همان ابتدای شکل‌گیری تشیع با شناسایی، پذیرش و یادآوری حقانیت و ضرورت پذیرش آن، بخشی از بار سنگین ترویج فرهنگ شیعه را به دوش کشیده و در این راه از هیچ کوششی فروگذار نکردند. خطابه و سخنرانی، روایت احادیث رسول خدا (ص) در رابطه با جانشینی و فضیلت اهل‌بیت (ع)، روایت قول و فعل امامان، شرکت در جهادها و تشویق و تهییج مردان برای مبارزه و دفاع از ائمه، شعر و مرثیه و حضور در عزاداری و ذکر مصیبت خاندان رسول‌الله (ص)، احتیاج و پاسخ‌گویی به شبهات و سوا لات، بردباری و تحمل مشکلات پیش‌آمده و استفاده از فرصت‌های پیش‌آمده و اخذ تصمیمات و تدابیر درست و بهنگام، از جمله‌ی فعالیت‌ها و ابزاری است که زنان در این راستا به‌کاربرده‌اند.

 کلیدواژه‌ها:زنان، تشیع، اسلام، اهل‌بیت (ع)، فعالیت‌های اجتماعی _ فرهنگی _ سیاسی، فاطمه (س)، زینب (س)، ام‌سلمه، نهضت عاشورا، محدثات و راویات.

فصول پایان‌نامه:

 این تحقیق در پنج فصل ارائه شده است:
فصل اول: «تشیع، فرهنگ و توسعه»
* بخش اول: تشیع، خاستگاه و اشكال آن
فصل دوم: «نقش همسران پیامبر (ص) در تاریخ اسلام و تشیع»
* خدیجه بنت خویلد
* ام‌سلمه بنت ابی امیه
* میمونه بنت حارث
فصل سوم: «فعالیت‌های زنان پس از پیامبر (ص) تا قیام عاشورا»
* بخش اول: دوران خلفای راشدین تا قبل از خلافت امام علی (ع)
* بخش دوم: دوران خلافت امام علی (ع)
* بخش سوم: پس از شهادت امام علی (ع)
فصل چهارم: «نقش زنان در نهضت امام حسین (ع)»
* بخش اول: زینب (س)
* بخش دوم: نقش سایر زنان حاضر در قیام عاشورا
فصل پنجم: «فعالیت‌های زنان پس از قیام عاشورا تا پایان قرن پنجم هـ ق»
* بخش اول: پس از عاشورا تا پایان دوره‌ی اموی
* بخش دوم: دوران خلفای عباسی
نتیجه‌گیری.

نوشتن دیدگاه