چکیده:
در جامعه ایران پس از ورود اسلام و بسط تشیع، روحانیت و بهویژه مرجعیت شیعه یکی از پرنفوذترین و تأثیرگذارترین اقشار اجتماعی بوده است و در بیشتر جریانهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نقش مهمی ایفا نموده است. این تحقیق بهطور فشرده به نقش و تأثیر اندیشمندان مذهبی و بهطور خاص مرجعیت شیعه در راستای حرکت پیامبران و ائمه و بعد از غیبت کبری میپردازد. به دلیل اینکه اولین حکومت شیعی در ایران بهطور رسمی از زمان صفویه تشکیل شد به این بخش بیشتر پرداختهشده است نقش بزرگانی همچون محقق کرکی و محمدباقر مجلسی در زمان صفویه و علمای عالیقدری چون آخوند خراسانی و نائینی در زمان قاجار برجستهتر از دیگران به نظر میرسد لیکن ما در این جستجو به این حقیقت تاریخی رسیدیم که این بزرگان گاه در نقش مرجعیت مانند میرزای شیرازی و ملاعلی کنی در زمان قاجار جلو مستعمره شدن ایران را میگیرند و گاه در نقش آیتالله مدرس وارد مجلس میشود و جلو انحرافات رضاخانی میایستد، گاه همچون آیتالله کاشانی با مصدق همراه میشود و گاه به دلایل مذهبی دست از حمایت او برمیدارد لیکن نقطه اصلی همیشه روشن و مشخص است. بدون ذرهای تردید نقطه اصلی مذهب تشیع و راه راستین پیامبران بوده است. چنانکه این برنامه ریشهدار فرهنگی و این استراتژی عمیق و دقیق، نهایتاً ما را به شکوهمند انقلاب اسلامی رساند. ما در این تحقیق کوشیدهایم نقش اندیشمندان مذهبی و بهطور خاص مرجعیت شیعه، در بیدار کردن مردم و سمتوسو دادن به این تحول عمیق فرهنگی را نشان دهیم جستجو و کاوش دراینباره ما را بدان جا رهنمون کرد که این خط الهی با اولین پیامبر آغاز گشته و تاکنون ادامه یافته است.
کلیدواژهها: مرجعیت شیعه، انقلاب اسلامی، ولایتفقیه، رژیم پهلوی.
فصول پایاننامه:
این پایاننامه شامل شش فصل میباشد:
فصل اول: «کلیات»
فصل دوم: «شکلگیری مرجعیت شیعه در ایران و تحولات علمی و سیاسی آن»
فصل سوم: «نقش مرجعیت شیعه در تحولات سیاسی اجتماعی عصر صفوی تا پهلوی»
فصل چهارم: «نقش مرجعیت شیعه در تحولات سیاسی اجتماعی عصر پهلوی تا انقلاب اسلامی»
فصل پنجم: «نقش مرجعیت شیعه در تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی»
فصل ششم: «نتیجهگیری».