چکیده:

 این پایان‌نامه مشتمل بر یک مقدمه، شش فصل و یک مبحث نتیجه‌گیری مختصر می‌باشد. فصل اول به موقعیت جغرافیایی و جغرافیای بین‌النهرین که در واقع محل ایجاد این شهرهاست و همچنین تحلیل کوتاه و جامعی از اوضاع سیاسی اجتماعی ایران مقارن ظهور اسلام اختصاص داده شده است. در فصل دوم به انتخاب محل شهر کوفه و نحوه تأسیس و رشد آن اشاره کرده و ضمناً معانی کلمه کوفه و عمران و آبادی در آن در آستانه بنا راحتی امکان آورده‌ایم. در فصل سوم راجع به توسعه و گسترش هرچه بیشتر شهر کوفه و قبایل تشکیل دهنده این شهر و همچنین روابط میان قبایل و تشکیلات اداری و مالی آن، اوضاع اجتماع کوفه، والیان آن کوفه در بستر ناآرامی (پایان خلافت عثمان) و غیره مباحثی را مطرح نموده‌ایم. در فصل چهارم کوفه در دوره خلافت حضرت امیر (ع) را تحت عناوین حمایت کوفیان از امام علی (ع)، پایه‌ریزی تشیع در این شهر، روش حکومت امام علی (ع) و مواضع اشراف کوفه در برابر او و سایر مسائل مربوطه را مورد بحث و بررسی قرار داده‌ایم. در فصل پنجم که راجع به بصره می‌باشد ابتدا راجع به منطقه بصره در آستانه فتوحات و قبل از تبدیل شدن آن منطقه به شهر بحث شده و سپس نحوه تأسیس بصره را مورد بحث قرار داده‌ایم. در فصل ششم اوضاع اجتماعی سیاسی بصره در زمان عمر، عثمان و امام علی (ع) مورد بحث قرار گرفته و مسائل مربوط به این شهر از جمله جریان جنگ جمل و نتایج آن، مسائل مربوطه به قبایل موجود در بصره و غیره را مورد بحث و تحلیل قرار داده‌ایم.

فصول پایان‌نامه:

این تحقیق شامل شش فصل است:
فصل اول: «سرزمین عراق و اهمیت آن، ایران در آستانه ظهور اسلام»
فصل دوم: «کوفه، بنا عمران و آبادی در آن»
فصل سوم: «توسعه و گسترش کوفه و اوضاع سیاسی اجتماعی آن تا پایان خلافت عثمان»
فصل چهارم: «کوفه در عصر حکومت امام علی (ع)»
فصل پنجم: «بصره، بنا و عمران و آبادی در آن»
فصل ششم: «اوضاع سیاسی اجتماعی بصره تا پایان خلافت حضرت علی (ع)»
نتیجه‌گیری.

نوشتن دیدگاه