چکیده:
بهائیت فرقه‌ای با گرایشات دینی و سیاسی بوده که با توجه به شرایط اجتماعی جامعه عصر قاجار در جامعه ایرانی نمودار شد. این فرقه متأثر از شیخیه و ادامه این فرقه بوده که بی‌تردید از دل جامعه شیعه برآمده و با خلق عقاید خاصی توانست برای خود طرفدارانی پیدا کند. بهائیت در ابتدا به‌وسیله علی‌محمد باب و با شعار ارتباط با امام زمان (ع) شکل گرفته و به‌تدریج دچار افکار انحرافی و خرافه گردیده تا جایی که برخی از رهبران بهایی ادعای الوهیت نموده‌اند. به دلیل وضعیت خاص حاکم بر جامعه ایرانی در عهد قاجار و در ادامه دوره پهلوی این فرقه توانست در میان بخش بسیار اندکی از مردم نفوذ کند؛ و البته اگرچه در دوره قاجار باب اعدام گردید، اما در دوره پهلوی، برخی از ارکان حکومت از اعضا و ای متمایلان به این فرقه بوده‌اند و دوره پهلوی اول، زمان انتقال قدرت از قاجار به سلسله‌ای ست که بی‌تردید با مساعدت عوامل خارجی به قدرت رسید. به نقل تاریخ نویسان، رضا شاه محصول عوامل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی داخل و یکسری تحولات خارجی بوده که توانست با استفاده از این عوامل به قدرت برسد. عدم همراهی علما و روحانیت شیعه با رضا شاه باعث نوعی بی‌اعتمادی میان ایشان و روحانیت و در نتیجه توهین به روحانیت گردیده که اثر این بی‌اعتمادی در توجه رضا شاه به بهائیان مشخص می‌باشد. با افزایش قدرت دولت در دوره پهلوی و متقابلاً تضعیف اقتدار روحانیت با عنوان یک نهاد دینی، زمینه حضور روشنفکران و کارگزاران غیردینی من‌جمله بهائیان فراهم گردید. در این نوشته تلاش خواهد شد تا به میزان نقش و جایگاه بهائیان در این دوره پرداخته می‌شود. بهائیت در دوره پهلوی اول، از نقش و جایگاه مناسبی برخوردار بوده است. در این دوره بهائیان توانستند با نفوذ در ارکان حکومت پهلوی، از جایگاه مناسب سیاسی برخوردار شوند تا جایی که برخی از عناصر بهایی چون عین الملک، موقرالدوله، صنیعی و سایر بهائیان سرشناس توانستند به مقامات عالیه مملکتی دست یابند. همچنین بهائیان توانستند با طرح افکار ضد دینی و ضد شیعی خود، فرهنگ بهایی را در جامعه ایرانی ترویج نمایند. این فعالیت آزاد بهائیان در عرصه فرهنگی ناشی از آزادی عمل آنان در دوره پهلوی اول می‌باشد. رضاخان با الهام از بهائیان، اقدام به کشف حجاب و حذف روحانیت شیعه از جریان حاکمیت نمود. نتایج: بهائیت در دوره پهلوی اول از نقش و جایگاه مؤثر سیاسی و فرهنگی برخوردار بوده است.
کلیدواژه‌ها:بهائیت، رضاخان، فرهنگ، سیاست، استعمار.
فصول پایان‌نامه:
این تحقیق در پنج فصل ارائه شده است:
فصل اول: «بهائیت از فرقه تا انحراف»
* شکل‌گیری فرق در اسلام
* موعودگرایی و تشیع
فصل دوم: «پهلوی اول در گذر تاریخ (با تکیه بر رفتارهای مذهبی رضاخان)»
فصل سوم: «بهائیت و استعمار روس و انگلیس»
فصل چهارم: «نقش سیاسی بهائیت در دوره پهلوی اول»
فصل پنجم: «نقش و جایگاه فرهنگی بهائیت در دوره پهلوی اول»
نتیجه‌گیری.
