چکیده:

 این نوشتار به تجزیه و تحلیل فلسفی و کلامی احتجاج ها و مناظرات مختلف پیامبر اسلام (ص) با گروه‌های مختلف، مانند مشرکان، یهودیان، مسیحیان و منافقان می‌پردازد و روش رسول اکرم در مواجهه فکری با این گروه‌ها و قواعد فلسفی و کلامی بر این مناظرات و احتجاجات را شرح می‌دهد. نویسنده در چهار فصل به واکاوی محتوای مناظرات پیامبر خدا (ص) که عمدتاً در محورهایی مانند توحید و ولایت، امامت و نبوت بوده، پرداخته و سیره آن حضرت در این زمینه را بررسی کرده است. وی در فصل اول به مفهوم شناسی واژه‌های مناظره، جدل، احتجاج و اقسام آن‌ها و مقایسه این واژه‌ها با یکدیگر می‌پردازد. در فصل دوم مناظرات پیامبر اسلام (ص) با یهودیان و مسیحیان درباره موضوعاتی مانند پسر خدا بودن عُزَیر، پسر خدا نبودن عیسی (ع)، حلول و اتحاد، عداوت یهود با جبرئیل، مناظره ایشان با دهریه و روش‌های مناظره پیامبر اسلام (ص) و استفاده آن حضرت از برهان‌های عقلی، جدل، موعظه، قسم دادن، مباهله و ... شرح داده شده و مناظرات پیامبر اسلام (ص) در باب توحید و با مشرکان و ملحدان نیز منعکس شده است. در فصل سوم مناظرات پیامبر اسلام (ص) در باب نبوت و روش‌های فلسفی و کلامی به کار برده شده توسط آن حضرت در مورد اثبات نبوت خویش، صفات پیامبر (ص)، اعجاز پیامبران، پاسخ به اتهامات ناروا به آن حضرت در باب نبّوت ایشان و پاسخ رسول خدا (ص) به درخواست‌های نامعقول مشرکان از آن حضرت در باب نبوت و پیامبری خویش تبیین می‌گردد. در فصل چهارم احتجاج‌های پیامبر اکرم (ص) در باب امامت امام علی (ع) و تشریح آن برای امت اسلام ذکر شده و تحلیل خطبه غدیر و نصب الهی امام علی (ع)، افضلیت امام علی (ع) بر سایر صحابه برای احراز مسند امامت و خلافت و ادله عقلی ایشان در این زمینه از زبان خود آن حضرت ارائه گردیده است.

کلیدواژه‌ها:رسول خدا (ص)، مناظره، احتجاج، کفار، مشرکان، یهودیان، مسیحیان، شبهات، توحید، ولایت، نبوت، جدل، دهریه، ثنویه.

نوشتن دیدگاه