چکیده:
کافی و صحیح مسلم توسط دو نفر از علمای بزرگ شیعه و اهل سنت و باانگیزهی پاسخگویی به نیاز جامعه و همچنین با هدف جمع احادیث و آثار صحیح تألیف شدهاند که تاکنون نیز جایگاه بالای خود در میان کتب حدیثی فریقین را حفظ کردهاند. بررسی و تبیین سیمای رسول خدا (ص) از منظر دو کتاب مذکور، هدف اصلی این پژوهش میباشد. ذکر اوصاف متعدد پیامبر اکرم (ص) در قرآن حاکی از آن است که ایشان در بالاترین مرتبهی کمال بوده و خداوند متعال تمامی صفات کمالیه را در وجود آن حضرت قرار داده است. بخشی از روایات دو کتاب کافی و صحیح مسلم نیز به تبیین شخصیت پیامبر (ص) و اوصاف گوناگون ایشان اختصاص دارد. ویژگیها و سیمای ظاهری پیامبر (ص)، زندگینامهی حضرت، سیرهی فردی رسول خدا که شامل اموری مانند نماز، روزه، شبزندهداری و استغفار، از یکسو و زهد و ساده زیستی، آداب لباس پوشیدن، کیفیت خوردن و آشامیدن، و مسائل بهداشتی و نظافت از سوی دیگر میباشد در هر دو منبع ثبت شده است. دربارهی سیرهی اجتماعی پیامبر (ص) نیز روایات فراوانی در هر دو منبع وجود دارد. ضمناً برخی از روایات نیز به شئون مختلف شخص رسول خدا مانند مقام رسالت، وجوب اطاعت از حضرت و مقام شفاعت ایشان تصریح نمودهاند. اگرچه در میان روایات این دو کتاب در موضوعات فوق در برخی موارد از نظر مضمون و تعداد تفاوتهایی وجود دارد و حتی گاهی برخی موضوعات در یکی از دو کتاب روایتی ندارد ولی برآیند روایات موجود در موضوعات مذکور، حاکی از جایگاه رفیع رسول خدا (ص) در هر دو منبع بوده و از صفات کمالی ایشان خبر میدهد. البته برخی احادیث موهنه دربارهی پیامبر (ص) در صحیح مسلم وجود دارد که همهی آنها از لحاظ متن و سند، قابل مناقشه و مردود هستند. پیشنهاد میگردد که پژوهشی مستقل به بررسی موارد نقض روایات صحیح مسلم دربارهی قداست و عصمت پیامبر (ص) بپردازد.
کلیدواژهها:سیمای پیامبر (ص)، کافی، صحیح مسلم، روایات، سیره.