چکیده:
داستان عاشورا و قیام امام حسین (ع)، در ادبیات کشورها، زبانها و سرزمینهای مختلف به آن پرداخته شده است. مشرق زمین بهویژه ایران و کشورهای عرب نیز در گسترش و معرفی هر چه بیشتر از این حادثه بزرگ تاریخ برآمدند تا به بیان اندوه و ماتم و ذکر مصیبت این واقعه و قیام امام حسین بپردازند. دیوان بسیاری از شعرا پیرامون این واقعه مطالبی را نیز بیان کرده اند از جمله محمد فضولی شاعر قرن دهم هجری در آذربایجان و شریف رضی کسی که نهجالبلاغه مولا علی (ع) را گردآوری کرد از جمله شاعرانی بودند که سعی داشتند اندیشههای عاشورایی را در ادبیات جهان بهویژه در سرزمین خویش بارور سازند. آثار این دو شاعر به حق آیینه تمامنمای لطیفترین مضامین و مفاهیم عاشورا میباشد. در این میان هر دو شاعر نیز سعی بر این دارند که این واقعه بزرگ تاریخی و ویژگی آن را به طریقی به مخاطبین و شعرای نسل پس از خود انتقال دهند. شریف رضی و محمد فضولی بهگونهای این مفاهیم را با عنصر عاطفه و خیال میآرایند که در قلب و جان مشتاقان شعر و ادب تأثیر عمیق و توصیفناپذیری میگذارد. در این پایاننامه با رجوع به دیوان شعر رضی و فضولی آن دسته از اشعار این دو شاعر بزرگ عرب و آذربایجان را که به لحاظ تعبیر و مضمون، قرابت و شباهت عمیقی میان آنها حاکم است و مفاهیم عاشورا در آنها نمود بیشتری دارد مورد بررسی قرار دهد.
کلیدواژهها:عاشورا، شعر، ادبیات تطبیقی، فضولی، شریف رضی.