چکیده:

 پس از قرآن کریم و حدیث نبوی، سخنان امام علی (ع) که بخش اعظم آن در نهج‌البلاغه گردآوری‌ شده، یکی از منابع باارزش و گران‌بهایی است که مضامین مختلف دینی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ... را در خود جای داده است؛ علاوه بر نهج‌البلاغه اشعاری با مفاهیمی تقریباً‌ شبیه به مطالب فوق نیز به آن امام همام منسوب است. به دلیل شباهت‌ها و مطابقت‌های چشمگیری که این دو اثر در مضامین با هم دارند، بررسی و مقایسه‌ی این دو، هرچه بیشتر پرده از شباهت‌ها و تفاوت‌های آن‌ها برمی‌دارد. این پژوهش با بررسی موضوع باورهای دینی و فضایل اخلاقی که بخش عمده‌ی آن را تشکیل می‌دهد، به این نتایج دست یافت که بسیاری از مفاهیم نهج‌البلاغه و دیوان منسوب به امام (ع) در این دو موضوع بسیار شبیه به هم بوده و تفاوت آن‌ها بسیار اندک است. بعلاوه، در برخی موارد، به نظر می‌آید که بعضی از تعابیر دیوان از لحاظ الفاظ و تراکیب کاملاً شبیه به متن نهج‌البلاغه بیان شده که قرابت نزدیک این دو متن منثور و منظوم می‌‌تواند نشان آن باشد که هر دو اثر از یک منبع و مصدر سرچشمه گرفته و بر زبان و قلم هنرمندی صاحب ذوق جاری گشته‌اند.

نوشتن دیدگاه