چکیده:

 بررسی زندگی و زمینه‌های شکل‌گیری اندیشه‌های سیاسی حسن صباح نشان می‌دهد وی ضمن گرایش به مذهب اسماعیلی و تلاش در تکمیل دانش و طی مراحل دعوت در مأموریت مصر و سپس بازدید از شهرهای مختلف ایران و مشاهده زمینه‌های مساعد فعالیت سیاسی، بخصوص در منطقه دیلمان، اقدام به قیام مسلحانه و تسخیر قلعه الموت به‌عنوان پایگاه دولت جدید نمود؛ و پس از قطع رابطه با فاطمیان، استقلال خود را اعلام کرد. دکترین وی شامل دو محور مهم بود: یکی ایدئولوژیکی (نظریه تعلیم) و یکی هم سیاسی (تسخیر قلاع و مبارزه با سلجوقیان). جوهره اصلی اندیشه‌های سیاسی وی تأکید بر نقش امام به‌منزله‌ی قطب عالم امکان و نیاز به اطاعت از او، یا در غیاب وی جانشین تام‌الاختیارش (حجّت)، به‌عنوان مرجع دینی و دنیایی جامعه (تئوکراسی) و مهدویت دارد. زبان و خط فارسی هم نماد هویت حکومت جدید بود. حسن مبانی مبارزاتی خود را در قالب سازمان دعوت، به‌منظور برقراری عدالت، آزادی، برابری و مبارزه با سلجوقیان شکل و انسجام بخشید و با رهبری مدبرانه، هوش، ذکاوت و جاذبه عمیق معنوی خود و شگردهای سیاسی نوین، همچون ایجاد ساختار و تقسیم سلسله‌مراتب قدرت، ترور نخبگان سیاسی مخالف، ایجاد ارتش و تربیت داعیان و مبلغان، توانست دولتی کامل و ماندگار تأسیس نماید.

 کلیدواژه‌ها:حسن صباح، اسماعیلیه، اندیشه‌های سیاسی اسماعیلیه، سازمان دعوت، تعلیمات جدیده.

فصول پایان‌نامه:

این تحقیق در شش فصل ارائه شده است:
فصل اول: «کلیات»
* بیان مسئله
* اهداف تحقیق
* اهمیت موضوع تحقیق و انگیزش انتخاب آن
* سؤالات و فرضیه‌های تحقیق
* روش تحقیق
فصل دوم: «اندیشه سیاسی و حکومت از صدر اسلام تا پایان خلافت اسماعیلیان فاطمی»
* اندیشه سیاسی و حکومت در اسلام
* مشروعیت حکومت در اسلام
* ساختار اولیه دولت در اسلام
* شکل‌گیری نهاد خلافت
* امویان
* حکومت عباسیان
* اسماعیلیه
فصل سوم: «عوامل زمینه‌ساز حکومت نزاریان»
* خواستگاه و زمینه‌های مذهبی گسترش شیعه در ایران
* بسترها و زمینه‌های گسترش شیعه اسماعیلی در ایران
* علل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی
* نقش شخصیتی حسن صباح
فصل چهارم: «مبانی حکومت و اندیشه سیاسی حسن صباح»
* زمینه‌های شکل‌گیری اندیشه‌های اولیه
* اصول تعلیمات جدیده
* تعریف امامت
* نیابت و نمایندگی تام از امام غایب در دین و حکومت
* پیوستگی رهبری دینی و سیاسی (تئوکراسی)
* مبانی مبارزاتی
* زبان فارسی، زبان رسمی حکومت
* ارزش‌های ایدئولوژیکی خاص نزاریان
* سازمان دعوت و مراتب آن
فصل پنجم: «ساختار حکومت حسن صباح»
* الموت و کارکردهای چندگانه
* دوران حکومت و شکل حکومتی حسن صباح
* ارکان دولت حس صباح
* هرم قدرت در دولت نزاری
* شگردهای سیاسی و اجتماعی در جهت استحکام و مانایی دولت قلاع
* دستاوردهای حکومتی حسن صباح
فصل ششم: «نتیجه‌گیری و پیشنهادات».

نوشتن دیدگاه