چکیده:

 خلافت فاطمی اولین حکومت شیعی بود که مستقل از عباسیان در جهان اسلام شکل گرفت و خلفای فاطمی اولین حاکمانی بودند که عنوان خلیفه را پس از عباسیان بر خود نهادند. تشکیل این حکومت در مغرب بود و سپس با فتح مصر به آنجا انتقال یافت. در این زمان بین حاکمان اسلامی و جامعه‌ی مسلمانان علم از جایگاه والایی برخوردار بود. خلفای فاطمی نیز توجه زیادی به علم‌آموزی و تعلیم و تربیت نمودند. مراکز تعلیمی خاصی در این دوره چون دارالعلم تأسیس شد. جامع الازهر در قاهره نیز مرکزی برای تدریس علوم دینی بود. کتابخانه‌ی قصر خلفا‌ی فاطمی از کتبی زیادی در موضوعات مختلف یک مجموعه‌ی غنی را به وجود آورده بود. حکومت به نحو قابل توجهی به حمایت از دانشمندان و افراد کارآمد بدون توجه به تعلقات دینی و فکری پرداخت. با این وجود در مصر دوره‌ی فاطمیان دانشمندان مشهور و برجسته به‌ویژه از جامعه اسماعیلیان برنخاستند، البته قاضی نعمان در این بین یک استثناست. در این دوره از علوم دینی و انسانی بیشتر از علوم طبیعی استقبال شد. علوم عربی چون صرف و نحو نیز، مورد توجه قرار گرفت. فلسفه‌ی اسماعیلی با نگارش کتاب راحه العقل داعی حمیدالدین کرمانی شکل منسجم‌تری به خود گرفت، بیشتر از همه فقه و به‌ویژه فقه اسماعیلی در این دوره خوش درخشید.

کلیدواژه‌ها:تمدن اسلامی، مصر، خلفای فاطمی، الازهر، دارالعلم، علوم.

 فصول پایان‌نامه:

 این پژوهش در هفت فصل ارائه شده است:
فصل اول: «کلیات پژوهش»
* تعریف مسئله
* سؤال‌های پژوهش
* فرضیه‌ها
* سابقه و ضرورت پژوهش
* هدف‌های پژوهش
* معرفی و بررسی منابع
فصل دوم: «مروری بر تشکیل دولت فاطمیان»
فصل سوم: «فعالیت‌های علمی خلفای فاطمی»
فصل سوم: «بررسی نهادهای علمی _ آموزشی فاطمیان و کارکردهای آن‌ها»
فصل پنجم: «وضعیت تعلیم و تربیت زنان در مصر عصر فاطمی»
فصل ششم: «نقش وزرا و قاضیان در عرصه علمی عصر فاطمی»
فصل هفتم: «علوم در دوره‌ی فاطمیان»
* علوم قرآنی
* علوم دینی
* علوم انسانی
نتیجه‌گیری.

نوشتن دیدگاه