چکیده:
حمله اعراب به ایران و سقوط حکومت ساسانیان تحولات عمدهای را در وضعیت سیاسی و اقتصادی ایران به دنبال داشت. بهطوریکه باعث گسترش ناامنی و به خطر افتادن جادههای بازرگانی شد. از اینرو ضریب امنیت تجاری بهشدت کاهش یافت و شرایط نامطمئنی در همه عرصههای سیاسی و اقتصادی و اجتماعی به وجود آورد. با اینهمه در قرن اول هجری حوادث و وقایعی به وقوع پیوست که تأثیرات مثبتی بر تجارت خلیجفارس و نواحی پسکرانهای آن بهجای گذاشت. بندرهای شمالی خلیجفارس به دلیل موقعیت طبیعی و جغرافیایی، جزء مناطقی محسوب میشد که کمتر قابل دسترسی بود و از این نظر میتوانست پناهگاه خوبی برای ناراضیان قبایل مختلف عرب بشمار آید. خوارج در سایه حرکتهای مسلحانه توانستند چند صباحی در سواحل جنوبی خلیجفارس نقش داشته باشند و توجه همگان بهویژه مورخان را بهسوی خود معطوف نمایند؛ اما اقتدار خوارج جز در عمان، در بقیه نواحی از میان رفت. لیکن شیعیان با پرهیز از هرگونه مبارزات مسلحانه و تحریک برانگیز و فقط در سایه فعالیتهای فرهنگی توانستند بقای خود را حفظ نمایند.