چکیده:

 در ادیان ابراهیمی، پیامبران به‌عنوان آفریدگانی زمینی که دارندگان پیام‌های آسمانی هستند، جایگاهی بسیار والا دارند؛ گرچه سر بر آستان آسمان می‌سایند، امّا گام بر زمین می‌زنند و با زمینیان می‌زیند. هم از این ‌روی؛ چون همه‌ی زمینیان، در مردمان پیرامون خود، کسانی دارند که با ایشان در پیوند بستگی و خویشاوندی هستند. از همین‌جا، زمینه‌ی پیدایش چنین پژوهشی فراهم می‌گردد. از سویی، به‌عنوان یک مسلمان، می‌دانم که؛ در آیین اسلام و به نزد مسلمانان، خاندان پیامبر (ص) از جایگاه بسیار بالایی برخوردارند و از سوی دیگر، می‌دانم که؛ اسلام یکی از سه دین ابراهیمی است؛ سه دینی که پیوندهای نزدیکی با هم دارند و با همه‌ی ناهمگونی‌های کوچک و بزرگ، در بسیاری از آموزه‌های بنیادین، هم‌سانی‌های معنی‌دار بسیاری نیز دارند. پرسش از کشیده شدن یا نشدن دامنه‌ی این هم‌سانی‌ها به مفهوم و مصداق خاندان پیامبران ابراهیمی و این‌که آیا چنین جایگاه و کارکردی، ویژه‌ی دین اسلام است یا امری مشترک میان ادیان ابراهیمی است؟ زمینه‌ی پیدایش این پژوهش است. ب: مبانی نظری (شامل مرور مختصری از منابع، چارچوب نظری، پرسش‌ها و فرضیه‌ها): بر پایه‌ی آموزه‌های متون محوری ادیان ابراهیمی؛ از دیدگاه مصداقی، چه نسبتی میان خاندان پیامبران برقرار است؟ آیا ادیان ابراهیمی، بر مصداق‌های خاندان پیامبران، اشتراک دارند؟ آیا این سه دین، به کسانی که با پیامبران پیوند خویشاوندی دارند، به یک‌گونه می‌نگرند؟ کدام گونه از گونه‌های پیوندهای خویشاوندی با پیامبران، از اهمیت بیشتری برخوردار است؟ از دیدگاه مفهومی، آیا خاندان پیامبران دارای کارکرد (ها) و جایگاه ویژه‌ای هستند؟ اگر آری؛ این جایگاه و کارکرد (ها) چیست؟ آیا با جایگاه و کارکرد خود پیامبران، همانند است؟ درباره‌ی این مفهوم، چه نسبتی میان خاندان پیامبران برقرار است؟ آیا خاندان همه‌ی پیامبران، از این ویژگی‌ها و کارکردها برخوردار هستند؟ آیا می‌توان بر پایه‌ی آموزه‌های قرآن و کتاب مقدس، به کارکرد (ها) و جایگاه ویژه‌ی مشترکی میان خاندان پیامبران ادیان ابراهیمی باور داشت؟ هم‌سانی‌ها و ناهم‌سانی‌ها چیست؟ آیا در ساختار دستگاه اندیشه‌ی این ادیان، ریشه دارند؟ آیا این ویژگی‌ها و کارکردها، تنها به خاندان پیامبران اختصاص دارد، یا دیگران نیز از آن‌ها برخوردار هستند؟ آیا می‌توان از این رهگذر، گزاره‌های تازه‌ای درباره‌ی مبانی و نسبت‌های آموزه‌های بنیادین ادیان ابراهیمی، به دست داد؟ پیش‌پندار من در این پژوهش، مشترک دانستن مفهوم و مصداق خاندان پیامبران، در کتاب مقدّس و قرآن است.

فصول پایان‌نامه:

این تحقیق در چهار گفتار نگارش شده است:
گفتار اول: «کلیات پژوهش»
* زمینه پژوهش
* بایستگی پژوهش
* پرسش‌های کلیدی پژوهش
* فرضیه‌ی پژوهش
گفتار دوم: «روش‌شناسی پژوهش»
* نگاهی گذرا به بررسی‌های تاریخی و تطبیقی در حوزه‌ی الهیات
* در چیستی مقایسه‌ی قرآن و کتاب مقدس
گفتار سوم: «گردآوری و پردازش داده‌ها»
* سرآغاز سخن
* پیامبری و پیامبران؛ جستاری در مفهوم، جایگاه ویژگی‌ها و کارکردها
* سازوكارهاي انتقال جايگاه و كاركردهاي پيامبران در كتاب مقدس و قرآن
* خانواده و پيوندهاي خويشاوندي از نگاه جامعه‌شناسي و روانشناسي
* نگرش كتاب مقدس و قرآن به پيوندهاي خويشاوندي خدا _ انسان
* نگرش كتاب مقدس و قرآن به پيوندهاي خويشاوندي انسان _ انسان
* خاندان پيامبران مشترك ميان قرآن و كتاب مقدس
* خاندان پيامبران ويژهي قرآن
گفتار چهارم: «دستاوردهای پژوهش».

نوشتن دیدگاه