چکیده:
یکی از پیامدهای ورد اعراب مسلمان به ایالت فارس تأسیس شهر شیراز بود. مسائلی که قصد داریم در این پژوهش بررسی کنیم بهقرار ذیل است. چرا شیراز در برابر استخر تأسیس شد؟ شیراز چه نقشی را در تغییر و تحولات اجتماعی فارس در قرون نخستین اسلامی ایفا کرد و ارتباط شیراز با دیگر نقاط فارس چگونه بود؟ شیراز مرکز سیاسی اداری فارس شد به همین دلیل از وقایع سیاسی دورهی امویان تأثیر میگرفت و به علت مرکزیت در اوضاع سیاسی این دوره دخیل بود. داشتن مرکزیت سیاسی اداری و موقعیت جغرافیایی ویژه باعث توجه افراد قدرتمند به آن و این توجه سبب افزایش اهمیتش در طول زمان شد، چنانکه صفاریان شیراز را مکانی مناسب برای استقرار خود یافتند خلافت عباسی هم از تلاش برای تسلط بر این شهر غافل نبود ورود علی ابن بویه به شیراز آغاز فصل دیگری در تاریخ این شهر بود. شیراز از نظر اجتماعی نقش مهمی را در اسلامی کردن فارس ایفا نمود و از نظر فرهنگی نیز در ایالات فارس قابل توجه بود. تعدادی از دانشمندان علوم اسلامی در آن زندگی میکردند تصوف اسلامی نیز در این زمان در شیراز جایگاه ممتازی داشت. تأسیس شیراز اثر مثبتی بر اقتصاد فارس داشت ارتباط شیراز با دیگر نقاط فارس از اهمیت ویژهای برخوردار بود. موقعیت جغرافیایی شیراز آن را به محل تلاقی راههای تجاری فارس تبدیل کرد از اینرو شهرهای مختلف ایالات کالاهای خود را برای فروش به این بازار تازه میفرستادند. در مقابل آنچه خود شیراز تولید میشد به شهرهای دیگر صادر میگردید.