چكیده:

 پژوهش پیش روی، بررسی و هم سنجی جامعه‌شناختی فرقه‌های اهل حق، قادریه و نقشبندی در منطقه اورامانات كردستان است. افزون بر چالش‌های ناشی از كاركرد فرقه‌های یاد شده، با اجتماعات دینی بزرگ‌تر و حکومت و نگرش‌های نوین شماری از خاندان‌های اهل حق، وجود زیست‌بوم همسان اما باورها فرهنگ و آداب و رسومی به نسبت نا همسان، چالش‌هایی را برای هر سه جامعه در پی داشته است. روش و ابزار گردآوری اطلاعات. تاریخی تطبیقی، با شیوه استفاده از منابع کتابخانه‌ای است. به دلیل محدودیت شرایط حاكم بر ساختار اجتماعی موجود در منطقه مبنی بر نبود امكان پیمایش، از چارچوب عمومی روش تحقیق كیفی با توجه به كار میدانی و مشاهده مشاركتی پیش‌بینی شده برای پر کردن كمبود داده‌ها نیز استفاده شده است. هر سه جامعه كرد، مردسالار و دارای جوامعی با اقتصاد كشاورزی و دامداری‌اند؛ و به اعتبار سرزمین میزبان اقلیت قومی و به اعتبار طریقت و صوفی‌گری اقلیت مذهبی، ایستا، خرد گریز و نهاد ستیز و گاه حكومت ناگرا به شمارمی آیند. پیكره و ساختار نخستین هر سه فرقه در میانه سده‌های 5- 8(ق)، پی گرفته و بالیده است، قادریه به شیخ عبدالقادر گیلانی در بغداد، نقشبندیه به بهاءالدین نقشبند در آسیای میانه و اهل حق به سلطان اسحاق برزنجی در اورامانات كردستان ایران منسوب‌اند. هر چند دو طریقت پیش‌ گفته سپس در كردستان بازتولید شده‌اند... هر سه جامعه مناسك گرا هستند و دارای حلقات ذكر و سر سپردن می‌باشند. با این حال مناسك دو جامعه بسته و وابسته به لایه‌های پایین قادری و اهل حق، گاه با کنش‌های فراهنجار همراه است. گسترش و پایایی بیشتر جامعه محافظه‌کار و تکثرگرای وابسته به لایه میانه نقشبندی وارون بر دو جامعه دیگر در شكستن انحصار جابجایی قدرت در میان خاندان‌های وابسته به لایه‌های بالا و بسیار مرفه رهبران سادات و شیوخ می‌باشد. پژوهش دلیل جامعه‌شناختی ماندگاری و بازتولید این سه جامعه مذهبی در كردستان را كه با توجه به چارچوب نظری فرقه می‌شناسد، جدای از چالش‌های پیش روی آنان ایستادگی مردم كرد در برابر سلطه‌های بیگانه، زیست‌بوم ویژه این سرزمین و نقش و کارکرد آموزه طریقت‌های صوفی یاد شده، به‌ویژه رهبران فرهمند آنان می‌داند. از سوی دیگر پژوهش با توجه به چارچوب نظری، شماری از جنبش‌های جوامع صوفی یاد شده را در تراز جنبش هزاره‌ای (مهدویت) و جنبش اجتماعی برشمرده است. پژوهش كوشیده است تا با شناخت درست این جوامع و به دست دادن واقعیت‌ها و مسائل موجود چالش‌های تاریخی در كردستان، به‌ویژه منطقه مور پژوهش، در اندازه ممكن آسیب‌شناسی و ساماندهی گردد.

فصول پایان‌نامه:

این تحقیق درهشت فصل نگارش شده است
فصل اول: «كلیات»

* بیان مسئله

* اهمیت موضوع و ضرورت تحقیق

* هدف اصلی پژوهش

* هدف‌های فرعی

* روش‌شناسی روش و ابزار گردآوری اطلاعات
* رویكرد پژوهش و ساختار نظری تحقیق

فصل دوم: «مروری بر تحقیقات انجام شده داخلی و خارجی»
فصل سوم: «چارچوب نظری، سر سخن»
* گفتار نخست: جامعه‌شناسی فرقه‌های مذهبی، پویایی درونی و بیرونی
* گفتار دوم: جنبش‌های هزاره‌ای (مهدویت)، ویژگی‌ها
* گفتار سوم: جنبش‌های اجتماعی
فصل چهارم: «اهل حق، پرسش‌های پژوهش»
* بخش یكم: ریشه‌های تاریخی اهل حق
* بخش دوم: خصوصیات اجتماع دینی،
  گفتار نخست: ساخت جمعیت
  گفتار دوم: گویش‌های كردی، مقدمه
  گفتار سوم: ایلات و عشایر استان كرمانشاه
* بخش چهارم: اصول اعتقادات، آفرینش، بهشت و دوزخ
* بخش پنجم: مناسك و نمادها مراسم جم، سر سپردن
* بخش ششم: فرقه و طبقه اجتماعی، تشكیلات اهل حق
* بخش هفتم: مناسبت‌ها و روابط درون فرقه‌ای
* بخش هشتم: مناسبت‌ها و روابط فرقه اهل حق با جامعه بزرگ‌تر، فاصله اجتماعی
* بخش نهم: روابط فرقه و حکومت، جنبش‌های هزاره موعود مهدویت
* بخش دهم: جمع‌بندی. گذشته، حال، آینده
فصل پنجم: «قادریه»
* بخش یكم: ریشه‌های تاریخی
* بخش دوم: خصوصیات اجتماع دینی
* بخش سوم: اصول اعتقادات
* بخش چهارم: فرهنگ و اخلاق دینی، موسیقی و ساز آئینی، جشن و سور
* بخش پنجم: مناسك و نمادها، پیمان (بیعت)
* بخش ششم: فرقه و طبقه اجتماعی، ساختار طبقاتی، والی
* بخش هفتم: مناسبات و روابط درون فرقه‌ای
* بخش هشتم: روابط فرقه و اجتماع دینی با جامعه بزرگ‌تر
* بخش نهم: روابط فرقه و حکومت
* بخش دهم: جمع‌بندی. گذشته، حال، آینده
فصل ششم: «نقشبندیه»
* بخش یكم: ریشه‌های تاریخی
* بخش دوم: خصوصیات اجتماع دینی
* بخش سوم: اصول اعتقادات
* بخش چهارم: فرهنگ و اخلاق دینی، بخش پنجم. مناسك و نمادها
* بخش ششم: فرقه و طبقه اجتماعی
* بخش هفتم: مناسبات و روابط درون فرقه‌ای
* بخش هشتم: روابط فرقه (اجتماع دینی) با جامعه بزرگ‌تر
* بخش نهم: روابط فرقه و حکومت
* بخش دهم: جمع‌بندی. گذشته، حال، آینده
فصل هفتم: «هم سنجی طریقت‌های قادریه، نقشبندی و اهل حق»
فصل هشتم: «جمع‌بندی و نتیجه‌گیری پژوهش».

نوشتن دیدگاه