چکیده:
علی (ع) اسوه عدالت و سیره آن بزرگوار تبلور راستین دادخواهی و ستم‌ستیزی است، عدالت را در سیره علوی بررسی كردن یعنی تمام زندگانی و آموزه‌های آن بزرگوار را به بحث و تحلیل نهادن، بررسی مفهوم عدالت در فرهنگ‌نامه‌ها و دیدگاه عالمان و فیلسوفان و بررسی واژه‌های مترادف با عدل برای وارد شدن به بحث اصلی این پژوهش لازم دانسته شد آنگاه سخن از اهمیت عدالت رفت است و جایگاه والای آن در اندیشه و کلام امام علی (ع)، پیوند حکومت و عدالت و چگونگی تحقق عینی این عنوان در زوایای حکومت بحث دیگری است که در این پژوهش پیگیری شده است و نشان داده شده است که از نگاه امام علی (ع) حکومتی دینی، الهی و مردمی است که بر پایه عدل استوار باشد و عدالت را در تمام شئون زندگی جاری سازد. مردم و عدالت اجتماعی از نمودهای والای آموزه‌های علوی است که بدان پرداخته شده و چگونگی شکل‌گیری عدالت در میان مردم بررسی شده است، عدالت چگونه می‌گسترد و چه موانعی از این‌که عدالت گسترده شود جلو می‌گیرد، موضوعی است که در یکی از فصول این پژوهش پیگیری شده است و بالاخره فرجام بخش رساله آثار عدالت و عدالت‌جویی و عدالت‌گستری است و با پیشنهادات و فهرست رساله پایان می‌پذیرد.
کلیدواژه‌ها:عدالت اجتماعی، امام علی (ع).
فصول پایان‌نامه:
این تحقیق درهفت فصل ارائه شده است:
فصل اول: «کلیات»
* مقدمه
* بیان مساله
* فرضیات
* سؤالات اصلی تحقیق
* هدف‌ها
* روش تحقیق
* سابقه و ضرورت انجام تحقیق
* اختصارات
فصل دوم: «بررسی مفهوم عدالت»
* عدالت در لغت
* بررسی واژه‌های مترادف با عدالت
* عدالت در نگاه فیلسوفان قبل از اسلام
* عدالت از نگاه لیبرالیزم و مارکسیسم
* عدالت در نگاه دانشمندان اسلامی
* عدالت در نگاه امیرالمؤمنین
فصل سوم: «اهمیت عدالت اجتماعی»
* فطری بودن عدالت‌خواهی
* عدالت سنت الهی در نظام تکوین و تشریع
* عدالت سیره پیامبر (ص)
* عدالت برتر از بخشندگی
* توصیه به عدالت در نامه‌های امام علی (ع)
* عدالت زینت ایمان
* ممکن نبودن اصلاح مردم بدون اجرای عدالت اجتماعی
* بهترین مردم پیشوایی است که به عدالت عمل کند
* علی (ع) شهید راه عدالت
* بی‌ارزش بودن حکومت بدون عدالت برای امام علی (ع)
* عدالت زندگانی است
* عدالت ارکان ایمان است
* بی‌عدالتی موجب دگرگونی نعمت‌ها
* عدالت‌خواهی صفت شیعیان علی (ع)
* توجه علی (ع) به عدالت و توصیه به آن حتی در شرایط بحرانی
* عدالت اجتماعی زیربنای توسعه اقتصادی
* عدالت بهترین چشم‌روشنی حاکمان
* حماسه عدالت در بستر شهادت
* ظهور امام مهدی (عج) برای اجرای عدالت اجتماعی
* بازگشت تمام ارزش‌ها به عدالت
* قرآن سرچشمه عدالت
* عدالت‌خواهی بهترین اعمال
* بی‌ارزش بودن تمام عالم در مقابل کوچک‌ترین بی‌عدالتی
* جایز نبودن تأخیر در اجرای عدالت اجتماعی
فصل چهارم: «حکومت و عدالت اجتماعی»
* تفاوت دیدگاه امام علی (ع) با مکاتب دیگر درباره حکومت
* عدالت اجتماعی فلسفه حکومت اسلامی
* عوامل و زمینه‌های عدالت اجتماعی در حکومت
فصل پنجم: «مردم و عدالت اجتماعی»
* تفاوت دیدگاه امام علی (ع) با دیدگاه مکتب‌های دیگر پیرامون مردم
* عوامل و زمینه‌های عدالت اجتماعی در مردم
فصل ششم: «موانع عدالت اجتماعی»
* دشمنی و کینه‌ورزی
* دوستی و گرایش عاطفی
* دنیاطلبی
* اختلاف در قانون الهی
* سستی و عافیت‌طلبی
* پناهگاه سیاسی
* مراعات نشدن حقوق حاکمان و مردم
* زیاده‌روی در مدح و ثنای حاکمان
* مشاوران نابخرد برای حاکمان جامعه
* احساس غرور ناشی از مسئولیت
* احتجاب و دوری مسئولین از مردم
* خلط بین عدالت و ظلم
* حاکمیت ظالمان
فصل هفتم: «آثار عدالت اجتماعی»
* رضایت همگان
* شفای درد مظلومان
* گسترش دین اسلام
* رفاه همگی
* توسعه اقتصادی
* استحکام و دوام حکومت
* ناکامی دشمنان
* اصلاح جامعه
پیشنهادات.
