چکیده:

 پس از رحلت پیامبر (ص)، گروهی اندك در اقدامی کودتایی، دورهم جمع شدند و با سو استفاده زیركانه از وضعیت غمبار حاكم بر جامعه، یا ابوبكر به‌عنوان خلیفه رسول خدا بیعت كردند. امام علی (ع) نیز وقتی پذیرش جامعه را دید، ملاحظه نمود برای حفظ كیان اسلام و وحدت امت اسلامی، مصلحت جامعه را در همراهی با عموم جامعه دید و به رضایت و انتخاب عموم و اكثر جامعه احترام گذاشت. در دوران خلفای راشدین، نظام سیاسی و دستگاه خلافت، دستخوش انحرافات عدیده‌ای گردید. کسانی که درک حضور پیامبر (ص) کرده بودند به جابجایی ارزش‌های اجتماعی و عدول از سیره و نسبت آن حضرت به‌خوبی واقف بودند. ملاک برتری و امتیازی که در زمان رسول مکرم اسلام (ص) بر پایه‌ی تقوا استوار گشته بود، یک پس از دیگری به فراموشی سپرده می‌شد و به بجای آن امتیازاتی بر پایه‌های دروغین و باطلی چون عرب بودن، قریشی بودن و اموی بودن، ملاک و معیار قرار گرفت. امکانات سیاسی و اقتصادی بر همین اساس توزیع شده بود و پست‌های کلیدی در اختیار طایفه‌ای خاص قرار داشت. منابع اقتصادی و بیت‌المال بر اساس امتیازات به شکل بدعت آلود و ناعادلانه تقسیم می‌شد. فساد اداری، تبعیض، پدید آمدن طایفه برخوردار و غنی و طایفه‌ای زیر دست و فقیر از عمده مشکلات جامعه اسلامی آن روز بود که در اثر انحراف دستگاه حکومت از سیره و نسبت پیامبر (ص) پدید آمده بود. با عمیق‌تر شدن انحرافات در عصر خلیفه سوم، مردم خواستار اصلاحات شدند و تجلی خواست اصلاح‌طلبانه آن‌ها را در بیعت با امام علی (ع) شاهدیم، با انبوهی از مشکلات، قدرت را در حالی تحویل گرفت که عزم جدی و راسخ خود را بر انجام اصلاحات با برنامه بازگشت به نسبت نجومی و مبارزه با بدعت‌های انحرافی آشکار را اعلام نمود و از همان لحظه اول اصلاحات خود را در چارچوب رسیدگی به حقوق مردم، نفی امتیاز طلبی طبقاتی، رفع تبعیض و ساماندهی اوضاع اقتصادی و برقراری شایسته‌سالاری و ... آغاز نمودند. ازاین‌رو می‌توان گفت، اصلاحات سیاسی در سیره و منظر امیرالمؤمنین علی (ع) در جهت زدودن انحرافات به وجود آمده در عصر خلفا و احیاء نسبت و سیره‌ی نبوی (ص) انجام گرفت.

 کلیدواژه‌ها:اصلاح سیاسی، سیره، علی بن ابیطالب، امام اول.

 فصول پایان‌نامه:

این پژوهش در دو بخش تدوین شده است:
بخش اول: «بررسی تحولات انحرافی در عصر خلفا»
* فصل اول: خلیفه اول
* فصل دوم: خلیفه دوم (13-23 ه.ق)
* فصل سوم خلیفه سوم
بخش دوم: «بررسی اصلاحات سیاسی در دوران حکومت امام علی (ع)»
* فصل اول: امامت و بیعت
* فصل دوم: رفتارشناسی اصلاحات سیاسی در سطح تحلیل خرد
* فصل سوم: جامعه‌شناسی اصلاحات سیاسی در سطح تحلیل کلان

نتیجه‌گیری.

نوشتن دیدگاه