چکیده:
این پایاننامه با عنوان «بازشناخت سیره معصومان (ع) در ابراز شادی»، درصدد تعیین موقعیتهای شادی و بررسی سیره معصومان (ع) و تبیین چگونگی ابراز شادی توسط ایشان در این موقعیتها میباشد. به دست آوردن معیارهای شادی و شیوههای ابراز، و بیان حد و حدود آن از دیگر مسائل مورد مطالعه است. شالوده تعالیم اسلام در زمینه میل به شادی، تأکید بر محور توحیدی آن است. بر این اساس خداوند منشأ شادیهاست. هر چیزی که موجب تقرب است مانند ایمان، تقوی، طاعت، رضا و ... از مهمترین عوامل شادی است. هر چیزی هم که باعث دوری از خدا شود مانند؛ غفلت، نافرمانی، رذایل اخلاقی، لهو و لعب و... از عمده موانع شادی است. موقعیتهای شادی نیز اوقاتی هستند که برای ارتباط با خداوند مؤثرترند. برخورداری از فضائل و برکات این موقعیتها بیانگر اهمیت هماهنگ شدن با این اوقات است. در سیره معصومان (ع) چگونه شادی کردن بسیار مورد توجه است. آموزههای اسلامی درعین حال که بر طبیعت و فطرت بشری انسان، عنایت ویژه دارند، دوام بر یاد خدا و استمرار در طاعت الهی و همچنین اجتناب از لهو و لعب در شادیها را مورد تأکید قرار میدهند. از اینرو شادی و لذت موافق با تعالیم دینی ممدوح بوده و موارد مخالف آن مذموم است. در این نوشتار، پس از تبیین مفهوم شادی و لذت حقیقی و ذکر برخی عوامل و موانع آن، موقعیتهای شادی مورد بررسی قرار گرفته، و اهم مصادیق آن تشریح شده است. سپس کم و کیف اظهار شادی، در قالب اصولی چند مانند؛ اصل تشکر، تذکر، تقسیم شادی و ادخال سرور، حسن خلق، تزیین و آراستگی، تلذذ، تقرب، و... بهعنوان راهبردهای ابراز شادی، ارائه شده است. رعایت اصول ابراز شادی در موقعیتهای سرور، برای تعمیق لذایذ، استمرار و دوام بیشتر شادی، و در امان ماندن از عوارض جانبی آن ضروری به نظر میرسد. تفریع مناسب این اصول، گامی اساسی برای ترویج فرهنگ شادی، در راستای عمل به آموزههای اسلامی است که برخی از آن فروع مانند نماز، روزه، دعا، غسل، ولیمه، هنرنمایی، و ... بهعنوان راهکارهای ابراز شادی بررسی شده است.