چکیده:

بردگی و برده‌داری که با قدمتی بسیار طولانی و آغازی نامعلوم در بین اقوام و ملل جهان متداول بود، با ظهور اسلام نیز همچنان به‌عنوان یک پدیده اجتماعی مطرح شد. در این میان واکنش اسلام در مواجهه با این مسئله تلاش برای از میان بردن این رسم از طریق وضع قوانین مختلف در جهت آزادی تدریجی بردگان بود؛ اما پس از رحلت پیامبر اکرم (ص)، در عصر خلفا و به‌ویژه سیاست فتوحات آن‌ها بردگی که در آستانه امحاء و الغا بود، گسترش یافت و بردگان وارد زندگی مسلمانان شدند. مسلمانان و رهبران آنان برخوردهای متفاوتی با این پدیده داشتند. از آن جمله امامان شیعه و اهل‌بیت پیامبر (ص) به‌عنوان کسانی که در نگاه مکتب تشیع استمرار معصومانه و کامل سنت نظری و عملی رسول‌الله (ص) بوده‌اند، در این مسئله نیز موضع‌گیری گفتاری و رفتاری داشته‌اند. این کار به دنبال یافتن پاسخی برای این پرسش است که امامان شیعه چه نگرشی به مسئله بردگی داشته‌اند و سیره عملی و نظری آنان در این زمینه چه بوده است. با توجه به گستردگی بحث در کار، سیره امامان نخست تا پایان حیات امام پنجم مورد بررسی قرار گرفته است. این کار به روش تاریخی با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و با اسلوب توصیفی _ تحلیلی انجام شده است.

نوشتن دیدگاه