چکیده:

 این تحقیق در یک مقدمه و چهار فصل تدوین شده است. فصل نخست به کلیات و مفاهیم پایه‌ای تحقیق اختصاص دارد و نویسنده مشخص می‌کند که منظورش از وضعیت فرهنگی، بیش از هر چیز، وضعیت علمی عصر امامت امام صادق (ع) می‌باشد. در همین فصل، نگاهی اجمالی به زندگانی این امام و وضعیت سیاسی این دوره شده است؛ فصل دوم به بررسی اوضاع فرهنگی عصر امام صادق (ع) می‌پردازد تا ببیند وضعیت مسلمانان و شیعیان در این دوره از جهت علمی چگونه بوده و چه علومی مورد توجه مردم قرار می‌گرفته است. در این راستا نگاشته‌ها و تألیف‌ها شیعیان این عصر را نیز بررسی می‌کند؛ فصل سوم به فعالیت‌های فرهنگی (علمی) امام صادق (ع) می‌پردازد و بیان می‌کند: آن حضرت (ع) دانشگاه بزرگ جعفری تأسیس کرده، آن را گسترش داده و شاگردانی نخبه تربیت کرده است که از اعاظم مذهب شیعه به شمار می‌روند. این فصل، اضافه بر آن، نگاهی به زندگی عده‌ای از اصحاب امام (ع) اعم از شیعی و سنی دارد و نقش امام صادق (ع) را در گسترش علوم مختلف مورد توجه قرار می‌دهد و در ضمن، تألیف‌ها منسوب به آن حضرت را بررسی می‌کند؛ فصل چهارم، تعامل و برخورد امام صادق (ع) و اصحابش با جریانات فکری نام دارد. نویسنده در این فصل، تعاملات امام صادق (ع) را به دو بخش تعامل و برخورد مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می‌کند و ذیل تعاملات مستقیم، مناظرات امام (ع) و اصحابش با گروه‌ها و افراد مربوط به جریانات فکری و ذیل تعاملات غیرمستقیم، روایات منقول از امام صادق (ع) درباره جریانات فکری مختلف را ذکر می‌کند.

 کلیدواژه‌ها:امام صادق (ع)، تاریخ اسلام، وضعیت فرهنگی، وضعیت علمی، جریانات فکری.

نوشتن دیدگاه