چکیده:

 چون معصوم در تمامی ابعاد، شخصیتی قرآنی دارد، بنابراین سیره و رفتار ایشان تبیین عملی قرآن كریم است، برای همین می‌طلبد كه این ارتباط بین قرآن و سیره معصوم روشن گردد؛ لذا هدف از این پژوهش، بررسی و تحلیل قرآنی سیره عملی امام سجاد (ع) در دو بعد سیاسی و اجتماعی می‌باشد. دوران امام سجاد (ع) دورانی بود كه مسئله‌ی تقیه فتح باب شد و ایشان به جهت جو خفقان و رعب و وحشتی كه حكام جور برای اهل‌بیت (ع) و پیروانشان ایجاد كرده بودند، تقیه را ضامن بقای شیعه تشخیص داده و بر این اساس عمل می‌نمودند، بنابراین باید سیره ایشان بر حول این مسئله تحلیل گردد. با وجود چنین جوی امام (ع) در باب مسائل سیاسی و اجتماعی تمامی تلاش خویش را بكار گرفتند تا خلأ ناشی از عدم تدبیر درست غاصبان حكومت اسلامی در این زمان را پر کنند. پژوهش حاضر شامل سه فصل می‌باشد؛ مباحث اصلی که هدف این نوشتار می‌باشد در فصل دوم و سوم منظور گردیده و فصل نخست، حکم مقدمه را دارد. در فصل اول به بررسی مبانی بحث پرداخته شده است ازجمله مبانی سیره، اجتماع و سیاست؛ فصل دوم به بررسی و تحلیل قرآنی سیره عملی امام سجاد (ع) در بعد سیاسی اختصاص داده شده است که شامل پنج بخش می‌باشد: بررسی وضعیت سیاسی عصر امام (ع)؛ بررسی سیره امام در کربلا، اسارت، دوران بعد از اسارت و تطبیق آن با قرآن؛ بررسی اخلاق و رفتار سیاسی امام و تطبیق آن با قرآن؛ بررسی اجمالی صحیفه سجادیه و مبانی حکومت اسلامی و تحلیل قرآنی سیره امام در این بخش؛ در فصل سوم به بررسی و تحلیل قرآنی سیره عملی امام در بعد اجتماعی پرداخته‌ایم که شامل دو بخش است: بررسی نظامات اجتماعی عصر امام ازجمله: نظام اقتصادی، آموزشی و تربیتی، علمی، ادبی و فرهنگی و تحلیل قرآنی سیره امام در هر مورد؛ بررسی رفتارهای اجتماعی امام در برخورد با فرقه‌های مختلف و تحلیل قرآنی آن؛ اما حاصل و نتیجه کلی بحث این است که رفتار سیاسی اجتماعی امام سجاد (ع) با قرآن مطابقت دارد، به‌بیان‌دیگر سیره و رفتار ایشان تبیین عملی قرآن کریم است.

 کلیدواژه‌ها:قرآن، اهل‌بیت (ع)، امام سجاد (ع)، سیره، سیاست، اجتماع.

فصول پایان‌نامه:

این رساله شامل سه فصل است:
فصل اول: «مبانی بحث»
* عصمت
* سیره
* سیاست
* تقیه
* اجتماع
* مختصری از زندگانی امام (ع)
فصل دوم: «تحلیل قرآنی سیره سیاسی امام»
* بخش اول: «اوضاع سیاسی عصر امام و استراتژی آن حضرت»
* بخش دوم: «سیره امام (ع) در کربلا، اسارت، دوران پس از اسارت و تطبیق آن با قرآن»
* بخش سوم: «مواضع امام نسبت به قیام‌های بعد از نهضت عاشورا»
* بخش چهارم: «اخلاق و رفتار سیاسی امام»
* بخش پنجم: «صحیفه سجادیه و ایجاد زیربنای حکومت اسلامی»
فصل سوم: «تحلیل قرآنی سیره اجتماعی امام»
* بخش اول: نظامات اجتماعی
* بخش دوم: رفتارهای اجتماعی.

نوشتن دیدگاه