چکیده:
به علت آمیخته شدن اخبار سره و ناسره در بیان واقعه عظیم عاشورا، اظهارنظر در این خصوص سخت دشوار گشته و لذا تحقیق در مورد آن را ضروری میسازد؛ با توجه به آنکه در طول تاریخ آثار متعددی درباره آن نوشته شده، تعدادی از آنها از بین رفته و تعدادی هم که موجود هستند بر اثر عوامل متعددی دچار آسیب گردیدهاند. در این رساله سعی شده است با مطالعه روشمند پیرامون اخبار و روایات تاریخی حادثه عاشورا، ضمن شناخت، نقد و بررسی منابع اصلی این اخبار و روایات، آسیبهایی که تاکنون اخبار و روایات عاشورا را در میان آن منابع تاریخی و روایی، فرا گرفته، شناسایی و به بررسی آنها، برای ارائه نمودن تاریخ درست از حادثه عاشورا پرداخته شود. برای نیل به این هدف، ابتدا جایگاه اخبار و روایات عاشورا در میان اخبار و روایات تاریخی تبیین گشته، سپس منابع این اخبار و روایات در میان انبوه منابع تاریخی مورد بحث قرار میگیرد. نتیجه این قسمت از تلاشهای علمی، ما را در پیشبرد رساله یعنی بررسی آسیبشناسی اخبار و روایات عاشورا، یاری مینماید؛ تا آنجا که همه آسیبهای موجود را در دو دسته آسیب، میتوان گنجاند؛ آسیبهای صدوری و آسیبهای متنی. در این رساله ضمن ذکر آسیبهای صدوری و متنی در اخبار و روایات عاشورا، همراه با گونههای متعددی که برای هر یک از آن دو نوع آسیب، وجود دارد، برای هر یک نمونههایی از میان اخبار و روایاتی که در منابع تاریخی موجود است، بیان نموده و به شناخت، تحلیل و بررسی گونههای آسیبی آن از نظر محدثان و مورخان پرداختهایم؛ در نهایت، بعد از طی نمودن تمامی این مراحل، به تحلیل پیامدهای شناخت آسیبهای اخبار و روایات عاشورا در حل اخبار متعارض و اختلافی مبادرت نمودهایم.
کلیدواژهها:امام حسین (ع)، اخبار عاشورا، روایات عاشورا، آسیبهای عاشورا، مقتل.
مقالات مرتبط:
گونه شناسی آسیبهای اخبار عاشورا، سید رضا مؤدب، علی ملاکاظمی، مطالعات قرآن و حدیث، پاییز و زمستان 1392، شماره 13، (26 صفحه، از 29 تا 54)، (علمی _ پژوهشی/ISC).
فصول پایاننامه:
این تحقیق در پنج فصل نوشته شده است:
فصل اول: «کلیات»
* بیان مسئله
* ضرورت انجام تحقیق
* سؤالات اصلی تحقیق
* فرضیه تحقیق
فصل دوم: «مفاهیم پایه (حدیث، خبر، روایت، اثر، تاریخ)»
* حدیث
* خبر
* روایت
* اثر
* تاریخ
فصل سوم: «منابع اخبار و روایات عاشورا»
* ضرورت شناخت منابع اخبار روایات عاشورا
* نخستین راویان واقعه عاشورا
* انواع منابع اخبار و روایات عاشورا
* بررسی منابع اصلی اخبار و روایات عاشورا تا قرن هفتم هجری
* معرفی توصیفی مهمترین منابع قابل استناد و غیرقابل استناد اخبار و روایات عاشورا
فصل چهارم: «گونه شناسی اخبار و روایات عاشورا»
* ضرورت آسیبشناسی
* انواع آسیبها
فصل پنجم: «پیامد شناخت آسیبهای اخبار و روایات عاشورا در برطرف نمودن اخبار اختلافی و متعارض»
* ضرورت پرداختن به موضوع «اخبار اختلافی یا متعارض»
* علل پیدایش تعارض یا اختلاف
* انواع تعارض
* بررسی چند خبر اختلافی یا متعارض در حوزه اخبار و روایات عاشورا
نتیجهگیری.
این تحقیق در پنج فصل نوشته شده است:
فصل اول: «کلیات»
* بیان مسئله
* ضرورت انجام تحقیق
* سؤالات اصلی تحقیق
* فرضیه تحقیق
فصل دوم: «مفاهیم پایه (حدیث، خبر، روایت، اثر، تاریخ)»
* حدیث
* خبر
* روایت
* اثر
* تاریخ
فصل سوم: «منابع اخبار و روایات عاشورا»
* ضرورت شناخت منابع اخبار روایات عاشورا
* نخستین راویان واقعه عاشورا
* انواع منابع اخبار و روایات عاشورا
* بررسی منابع اصلی اخبار و روایات عاشورا تا قرن هفتم هجری
* معرفی توصیفی مهمترین منابع قابل استناد و غیرقابل استناد اخبار و روایات عاشورا
فصل چهارم: «گونه شناسی اخبار و روایات عاشورا»
* ضرورت آسیبشناسی
* انواع آسیبها
فصل پنجم: «پیامد شناخت آسیبهای اخبار و روایات عاشورا در برطرف نمودن اخبار اختلافی و متعارض»
* ضرورت پرداختن به موضوع «اخبار اختلافی یا متعارض»
* علل پیدایش تعارض یا اختلاف
* انواع تعارض
* بررسی چند خبر اختلافی یا متعارض در حوزه اخبار و روایات عاشورا
نتیجهگیری.