چکیده:
امام حسن مجتبی (ع) در شرایطی وارد جنگ با معاویه گردید که هیچ امیدی به سپاهیان و مردم عراق نداشت. مردم این شهر در مقاطع مختلف مواضع متفاوتی داشتهاند. با اینکه در میان کوفیان، شیعیان بسیاری بودند اما تودهی مردم از یاری حسن بن علی (ع) کوتاهی کرده و حضرت (ع) را در شرایطی قرار دادند که چارهای جز ترک مخاصمه و پذیرش صلح نداشتند. در مورد صلح امام حسن مجتبی (ع) باید گفت: نه صلح وی به معنای شایسته دانستن معاویه بوده است و نه ترک جنگ ایشان از روی ترس و نه کنارهگیری از شهادت به انگیزه طمع به زندگی و دنیا، بلکه ایشان به علت خیانت فرماندهان سپاهش و سستی یاران و اطرافیان صلاح را بر آن دیدند که صلح کنند. بههرحال امام مجتبی (ع) بعد از صلح روانهی مدینه شدند و در آنجا به فعالیتهای سیاسی و فرهنگی گستردهای دست زدند و درصدد آموزش و شناخت افرادی کارآمد و با استعداد برآمدند تا به نشر فرهنگ اصیل اسلامی بپردازند و اسلام ناب محمدی را به همه مردم نشان دهند. در این پژوهش فعالیتهای فرهنگی و سیاسی امام حسن مجتبی (ع) پس از صلح بررسی میشود. مسئله اصلی که نگارنده با آن روبروست پژوهش در مورد موضوعی است که دربارهی آن کمبود منابع وجود دارد و تاکنون بهصورت مستقل کمتر مورخی دست به قلم شده است.
کلیدواژهها:امام حسن مجتبی (ع)، صلح، فعالیتهای سیاسی، فعالیتهای فرهنگی، معاویه.