چکیده:
امام حسن مجتبی (ع) با بهکارگیری از عنصر تدبیر و عقلانیت در زمانی كه مذهب علیه مذهب در زندگی ایشان ظهور و بروز پیدا كرده بود، توانست با تبیین مسائل اصیل اسلام و اتخاذ روشهایی عقلانی در فراز و فرودهای گوناگون حیات سیاسی _ اجتماعی نسبت به حفظ و بقای دین اقدامات مهم و ضروری را انجام دهد. جایگاه و منزلت عقلانیت در زندگی اندیشمندان جهان خصوصاً در حیات اجتماعی سیاسی انبیا و امامان معصوم بهعنوان انسانهای کامل که منصوب از طرف خدا هستند حاکی از عمق معرفت آنان در حوزه هستیشناسی انسانشناسی و معرفتشناسی میباشد. لذا در قرآن و کلام اولیای الهی انجام امور بر مبنای عقلانیت مورد توجه قرار گرفته است. از اینرو پیامبران و امامان با برخوردار بودن از علم الهی و عصمت توانستند در مسیر هدایت بشریت گامهای مؤثر را طی نمایند؛ از جمله ایشان امام حسن مجتبی (ع) با بهکارگیری از عنصر تدبیر و عقلانیت در زمانی که مذهب علیه مذهب در زندگی ایشان بروز پیدا کرده بود؛ توانست با تبیین مسائل اصیل اسلام و اتخاذ روشهایی عقلانی در فراز و فرودهای گوناگون حیات سیاسی اجتماعی نسبت به حفظ و بقای دین اقدامات مهم و ضروری را انجام دهد و سرانجام با استراتژی الهی واحد با بهکارگیری تاکتیکهای مناسب اندیشهای ماندگار را در تاریخ برای سعادت بشر به یادگار بگذارد.
کلیدواژهها:معرفتشناسی، عقلانیت، صلح، امامت.
فصول پایاننامه:
این پایاننامه در پنج فصل تدوین شده است:
فصل اول: «کلیات»
* بيان مسئله
* هدف تحقيق
* پيشينه تحقيق
فصل دوم: «چارچوب نظری»
* معاني لغوي عقل
* عقل در اصطلاح
* انواع عقل
* عقل در قرآن
* عقل در حديث
فصل سوم: «امامت در اندیشه شیعی»
* مؤلفههاي حقيقت امامت
* اهميت مقام امامت در مكتب اماميه
* امامت - حفظ دين
* شأن و جايگاه امامت در تاريخ اسلام
فصل چهارم: «زمینه و زمانه دوران حیات سیاسی- اجتماعی امام حسن (ع)»
* زندگينامه حضرت امام حسن مجتبي (ع)
* اقدامات عقلاني امام حسن (ع) در دوران پيش از خلافت امیرالمؤمنین (ع)
* تدابير عقلي امام حسن (ع) در دوران خلافت امام علي (ع)
* زمینههای پيش از دوران خلافت امام حسن (ع)
فصل پنجم: «شاخصهای عقلانیت در سیره سیاسی- اجتماعی امام حسن (ع)»
* زمينه و فضاي سياسي حاكم در دوران خلافت امام
* اقدامات عقلاني امام در دوران امامت خودشان
* مكاتبات امام با معاويه
* معاويه و درخواست صلح
* موقعيت سياسي
* اقدامات حكيمانه امام حسن (ع) پس از پذيرش صلح
* جمعبندی.