چکیده:
ابعاد اندیشه امام علی در باب حکومت و نحوه حکومت کردن از مهم‌ترین فرازهای اندیشه هدایت‌گر امام را تشکیل می‌دهد به همین دلیل در این پژوهش با عنوان «کارویژه‌های حکومتگران از نگاه امام علی (ع)» به بررسی این مسئله می‌پردازیم. این پژوهش گامی در شناخت اندیشه‌های ژرف و غنی امام علی در سیاست و حکومت می‌باشد تا با گردآوری و تنظیم متون حدیثی و تاریخی و تحلیل اجمالی آن‌ها، زمینه تدوین اندیشه سیاسی و سیاست عملی امام علی را فراهم کند. مروری کوتاه بر سخنان امام علی (ع) نشان می‌دهد که: عدالت، صداقت، احقاق حقوق، حرمت نهادن با انسان، تأمین معاش و فراهم آوردن رفاه عمومی، امنیت، ترویج و گسترش معنویت و ... اصول اساسی در مکتب علوی‌اند که ساختار حکومت و اقتدار حاکمیت، باید در برابر آن‌ها انعطاف‌پذیر باشد و امانت بودن حکومت، تنها با توجه به آن‌ها معنا می‌یابد. در ابتدای این پژوهش ابتدا به بیان کلیات تحقیق و سپس به مفاهیم حاکمیت، دولت پرداخته شده است. در ادامه به بیان نظریات امام (ع) در باب حکومت که مسائلی چون چگونگی حکومت، مشروعیت، معضلات حکومت دینی، اصلاحات اجتماعی و سیاسی را شامل می‌شود در پایان در باب کارویژه‌های حکومتگران از نگاه امام علی (ع) به چگونگی انتخاب، عزل و حوزه اختیارات استانداران پرداخته شده و صفات فاضله حکومتگران از جمله سعه‌صدر، واقع‌بینی در امور، جلوگیری از خشونت گری و مباحث دیگر اشاره گردیده است.
فصول پایان‌نامه:
این رساله در چهار فصل به تبیین مطالب خود پرداخته است:
فصل اول: «کلیات تحقیق»
* طرح مسئله تحقیق
* اهمیت موضوع
فصل دوم: «چارچوب‌های مفهومی و نظری»
* مبانی نظری
* دولت
* مشروعیت
فصل سوم: «کار ویژه‌های حکومتگران از نگاه امام علی (ع) (بایسته‌های زمام داری)»
* امام علی (ع)، ولایت الهی و حکومت مردمی
* امام علی (ع) و مشروعیت حکومت
* آزادی بیان
* نظر بندگان خدا، ملاک قضاوت درباره زمامداران
* جایگاه امنیت
* هشدار نسبت به بیعت‌ها
* امنیت سیاسی
* انتخابات یا بیعت آزادانه و اختیاری مردم
* شرایط انتصاب و انتخاب استانداران و کارگزاران
* توزیع قدرت
* حقوق متقابل امام و مردم از دیدگاه امام علی (ع)
* رفع تبعیض از بیت‌المال و برقراری عدالت در تقسیم اموال عمومی
* مدیرت اسلامی از دیدگاه امام علی (ع)
* تعلیم و تربیت (استصلاح مردم)
فصل چهارم: «کار ویژه‌ای حکومتگران از نگاه امام علی (ع) (شایسته‌های زمام داری)»
* واقع‌بینی در اداره امور
* نفی خودکامگی
* مسئولیت کفایت امور با پذیرش اداره امور
* داشتن روح استکبار ستیزی
* انصاف ورزی در حکومت و مدیریت
* مدارا و خوش‌رویی با مردم
* لوازم خودبازدارندگی
* جایگاه رحمت گرایی و مهرورزی در مدیریت و حکمت
* اصالت بخشش
* بخشش گرایی در حکومت
* ناخشنودی از مجازات گرایی
* پرهیز از شتاب ورزی در خشمگینی و سخت‌گیری
* جایگاه خوش‌بینی به شهروندان و اداره شوندگان
* راه‌های تحقق خوش‌بینی به شهروندان و اداره شوندگان
* نیکی کردن به شهروندان و اداره شوندگان.
